Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

(x €1.000)
Uitgaven
€ 9.443
4%
Inkomsten
€ 4.916
2%
Saldo
€ 4.526

Inleiding Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Terug naar navigatie - Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Inleiding Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Bij ruimtelijke beleidsontwikkeling werken we  aan omgevingsplannen en beleidsontwikkeling op het gebied van wonen, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing. Daarnaast maken ook onderwerpen als de grondexploitatie, de Omgevingswet en 'vergunningverlening, toezicht en handhaving' (VTH) deel uit van dit programma.

8.1 Ruimtelijke ordening

Terug naar navigatie - - 8.1 Ruimtelijke ordening

Inleiding Ruimtelijke ordening

Terug naar navigatie - 8.1 Ruimtelijke ordening - Inleiding Ruimtelijke ordening

Dit taakveld gaat over de ruimtelijke ordening, de implementatie van de Omgevingswet (die op 1 januari 2024 in werking is getreden) en gebiedsontwikkelingen. De Omgevingswet vervangt diverse wetten en zorgt voor een integrale én gebiedsgerichte benadering, waarbij de leefomgeving centraal staat.
Bij gebiedsontwikkeling gaat het om het verbinden van functies, disciplines, partijen, belangen en geldstromen, met het oog op de (her)ontwikkeling van een gebied. Het gaat daarbij niet om één specifiek omgevingsaspect, maar om verschillende aspecten die we in samenhang, integraal tegen elkaar af moeten wegen. Het uiteindelijke resultaat moet voldoen aan een goede ruimtelijke ordening.

Ontwikkelingen Ruimtelijke ordening

Terug naar navigatie - 8.1 Ruimtelijke ordening - Ontwikkelingen Ruimtelijke ordening

De invoering van de Omgevingswet heeft grote impact op de manier waarop ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving vorm krijgen. De Omgevingswet gaat namelijk uit van uitnodigingsplanologie, waarbij initiatieven niet op voorhand worden uitgesloten. Als gemeente geven we op hoofdlijnen aan waar we ruimtelijk gezien veranderingen willen en waar niet. Daarmee beschermen we omgevingswaarden voor de langere termijn. We nodigen burgers en ondernemers uit om met initiatieven te komen en stellen ons daarbij faciliterend op. We maken daarbij gebruik van verschillende instrumenten, zoals de omgevingsvisie, het omgevingsplan, vergunningverlening en toezicht en handhaving. En we kijken ook naar andere aspecten van de leefomgeving, zoals gezondheid, duurzaamheid, klimaatadaptatie, natuur, wonen en werken. Dat doen we om de omgevingskwaliteit te verbeteren. Participatie en de omgevingsdialoog maken deel uit van het proces om tot goede afwegingen te komen.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - 8.1 Ruimtelijke ordening - Wat willen we bereiken?

Daadkrachtige ruimtelijke ontwikkeling

Terug naar navigatie - 8.1 Ruimtelijke ordening - Wat willen we bereiken? - Daadkrachtige ruimtelijke ontwikkeling

In de omgevingsvisie van  Maashorst hebben we een beeld van de toekomst van onze gemeente geschetst. De omgevingsvisie gaat over de fysieke leefomgeving: alles wat we buiten zien, horen, ruiken of op een andere manier ervaren. In de omgevingsvisie liggen onze ambities en beleidsdoelen vast voor de fysieke leefomgeving. De visie is daarmee een overkoepelende visie. 

  • Omschrijving

    We gebruiken nieuwe methodes waarmee we de te verwachten archeologische waarden beter kunnen voorspellen dan de huidige, verouderde kaarten. Door deze actualisatie zorgen we dat we bij ontwikkelingen gerichter archeologisch onderzoek kunnen laten uitvoeren. Zo maken we het voor inwoners en ontwikkelaars makkelijker om nieuwe ontwikkelingen voor elkaar te krijgen. 

    We zorgen er ook voor dat de archeologische verwachtingskaarten en de bijbehorende regels in het omgevingsplan verwerkt worden.   

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

  • Omschrijving

    De kern Volkel wil, aldus de Dorpsraad Volkel, graag aan de slag met de leefbaarheid van de kern Volkel. Hiervoor bestaat al lange tijd de wens om een visie voor de kern  Volkel te maken die ingaat op leefbaarheid, woningbouw, sociale cohesie, voorzieningenniveau enzovoort. Deze wens is ook onderdeel van het Kernen-CV Volkel.

    In 2025 hebben we een start gemaakt met de totstandkoming van dit ontwikkelperspectief. In 2026 vindt de nadere uitvoering van het 'Ontwikkelperspectief Volkel' plaats.

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

Implementatie van de Omgevingswet

Terug naar navigatie - 8.1 Ruimtelijke ordening - Wat willen we bereiken? - Implementatie van de Omgevingswet

We zorgen voor een soepele invoering van de Omgevingswet die op 1 januari 2024 in werking is getreden. Daarbij nemen we alle aspecten in de fysieke leefomgeving mee. Onze speerpunten daarbij zijn: vormgeving van participatie in ruimtelijke processen, digitalisering, vereenvoudiging van processen en deregulering. En ook zetten we vervolgstappen in het ‘Anders Werken’, waarbij we vanuit een positieve houding proberen initiatieven mogelijk te maken. 

  • Omschrijving

    We zorgen voor een goede voorlichting vanuit de frontoffice  en begeleiding vanuit omgevingsadviseurs om de initiatiefnemer wegwijs te maken in de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor verbouw

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

  • Omschrijving

    •    We gaan vastgestelde omgevingsvisie uitwerken naar beleidsprogramma's. 
    •    Vanuit het tijdelijk omgevingsplan bouwen we verder aan een casco-omgevingsplan (naar verwachting eind 2026 gereed) en daarna aan eerste definitief omgevingsplan, inclusief verordeningen en beleidsregels (eind 2031 moet het omgevingsplan gereed zijn).
    •     We blijven het  nieuwe proces ruimtelijke initiatieven monitoren, evalueren en stroomlijnen. Het verloopt volledig digitaal.
    •    We voeren toezicht en handhaving uit zoals is voorgeschreven door de in werking getreden Wet Kwaliteitsborging.
    •    Het anders werken heeft vorm gekregen in onder meer de Intake- en Omgevingstafel. Die gaan we verder doorontwikkelen.

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

8.2 Grondexploitatie (woningbouw)

Terug naar navigatie - - 8.2 Grondexploitatie (woningbouw)

Inleiding Grondexploitatie (woningbouw)

Terug naar navigatie - 8.2 Grondexploitatie (woningbouw) - Inleiding Grondexploitatie (woningbouw)

Dit taakveld heeft betrekking op de grond die bestemd is voor woningbouw (bedrijventerreinen staan beschreven onder programma 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur). Alle activiteiten die een gemeente daarvoor uitvoert, vatten we samen onder de term grondexploitatie (afgekort grex). Het gaat dan specifiek om activiteiten waarbij de gemeente zelf de regie voert. Bij een nieuwe gebiedsontwikkeling maakt de gemeente onder andere een begroting. Hierin staan alle verwachte kosten en opbrengsten. Alle bedragen worden in de tijd geplaatst. Daarbij houden we rekening met prijsontwikkelingen en rente-effecten. Een grondexploitatie loopt over meerdere jaren. Een nieuwe grondexploitatie wordt door de gemeenteraad vastgesteld, en jaarlijks geactualiseerd in het Meerjarenjarenperspectief Grondbedrijf (MJP).

Ontwikkelingen Grondexploitatie (woningbouw)

Terug naar navigatie - 8.2 Grondexploitatie (woningbouw) - Ontwikkelingen Grondexploitatie (woningbouw)

Het Grondbedrijf van onze gemeente heeft per 1 januari 2026 13 actieve grondexploitaties voor woningbouw. Naast de projecten van de gemeente worden ook woningbouwlocaties ontwikkeld door andere partijen. Die worden met een zogenaamde anterieure overeenkomst vastgelegd. De uitvoeringfase is per locatie anders. De samenstelling van het woningbouwprogramma staat beschreven onder programma 8.3 Wonen en Bouwen. De voortgang van de gemeentelijke locaties lichten we jaarlijks twee keer toe aan de gemeenteraad: in het begin van het jaar door het MJP en in het najaar met een voortgangsrapportage. 
Een grondexploitatie start nadat de gemeenteraad deze heeft vastgesteld. Dat is vaak direct verbonden met een omgevingsplanwijziging. Dit betekent dat zowel het bouwprogramma als de gebiedsinrichting worden vastgelegd. De grondexploitatie is de financiële onderbouwing van de ambities die in het omgevingsplan zijn beschreven.
Het Grondbeleid is faciliterend voor gemeentelijke beleidsdoelen. Dit betekent dat het Grondbedrijf geen zelfstandige beleidsdoelen heeft, maar ondersteunt om beleidsdoelen te realiseren. 
De voortgang van alle grondexploitaties beschrijven we in het Meerjarenprogramma (MJP) Grondbedrijf.  
Voor strategische grondaankopen heeft de gemeenteraad een speciaal krediet beschikbaar (dat noemen we: revolverend krediet). De gemeente kan dit krediet gebruiken om strategische ontwikkellocaties te kopen en tot het moment van ontwikkelen te beheren (de strategische grondvoorraad). Zoals in het grondbeleid is vastgelegd, wordt de gemeenteraad actief geïnformeerd als er sprake is van een strategische aankoop. 

8.3 Wonen en bouwen

Terug naar navigatie - - 8.3 Wonen en bouwen

Inleiding Wonen en bouwen

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Inleiding Wonen en bouwen

Onze taken op het gebied van Wonen en bouwen hebben betrekking op: 
•    omgevingsrecht, ofwel vergunningsverlening, toezicht en handhaving (VTH)
•    wonen. Dat wil zeggen: woningmarkt, demografie, woningbehoefte en woningbouw
•    transformatie van gebieden
•    locaties en leegstand, evenals herbestemming van vastgoed.

Ontwikkelingen Wonen en bouwen

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Ontwikkelingen Wonen en bouwen

Belangrijke demografische ontwikkelingen voor het thema 'wonen' zijn:

  • de vergrijzing van de bevolking
  • de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens
  • de beweging vanuit het Integraal Zorg Akkoord (IZA) om steeds meer ‘zorg aan huis’ te leveren, zodat verhuizing naar een instelling niet nodig is.

Een belangrijke ontwikkeling op het gebied van ruimtelijke ordening is de Verstedelijkingsstrategie. Die beschrijft op hoofdlijnen de koers voor de ontwikkeling van Brabantse steden en dorpen. Voor het bewaken van de leefbaarheid in de dorpen wordt ook gewerkt aan een dorpenstrategie. Beide documenten besteden aandacht voor verduurzaming en efficiënt ruimtegebruik.

Bij de thema's herstructurering en verduurzaming van het bestaande aantal woningen in Maashorst (ook wel 'woningvoorraad' genoemd), richten we ons niet alleen op verdichting van bebouwd gebied, maar ook op verlichting van de woonlast voor bewoners.

Vanuit de Regionale Woondeal werken we samen met andere partijen om de druk op de woningmarkt te verlichten en veranderingen in wet- en regelgeving (zoals de Wet versterking regie op de volkshuisvesting en de Huisvestingswet) gezamenlijk te vertalen naar een huisvestingsverordening met onderliggend urgentiebeleid.

Deze ontwikkelingen komen voort uit het Rijksprogramma Wonen en Zorg voor ouderen (WOZO). Daarmee is er een basis voor het koppelen van wonen aan zorg. Wonen omvat immers meer dan volkshuisvesting.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Wat willen we bereiken?

Een circulaire woonomgeving en circulaire woningbouw(projecten)

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Wat willen we bereiken? - Een circulaire woonomgeving en circulaire woningbouw(projecten)

We hebben oog voor toekomstige generaties. We bouwen duurzaam en CO2-neutraal en we creëren een leefbare en klimaatbestendige woonomgeving. Dat betekent dat we onder meer kansen pakken om onze groene identiteit te versterken. We borgen ruimtelijke kwaliteit. En we pakken kansen om circulariteit te vergroten en onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Ook marktpartijen met wie we samenwerken, dagen we uit tot het leveren van maatschappelijke meerwaarde en kwaliteit.

  • Omschrijving

    In 2025 hebben we een duurzaamheidsakkoord gesloten. In 2026 voeren we het duurzaamheidsakkoord uit.

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

  • Omschrijving

    We faciliteren innovatieve woningbouwinitiatieven op het gebied van levensloopbestendigheid en klimaat neutraal bouwen. We benutten kansen om circulariteit te vergroten en onze ecologische footprint te verkleinen. We zijn daarbij afhankelijk van initiatieven die we van buiten ontvangen. 

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

  • Omschrijving

    We willen op gepaste wijze voor ons erfgoed zorgen. We hebben daarom in 2024 eerst een cultuurhistorische inventarisatie uitgevoerd. Die inventarisatie laat zien wat we aan cultuurhistorische waarden in de gemeente hebben. Dit biedt de basis voor de bescherming van ons erfgoed. 

    Volgens de werkwijze van de Omgevingswet laten we erfgoedbeleid onder het thema ruimtelijke kwaliteit vallen. In de uitwerking van het beleid voor ruimtelijke kwaliteit zorgen we daarom dat de juiste cultuurhistorische waarden beschermd worden, en dat dit op de juiste manier geborgd wordt.  

    Daarnaast stellen we eisen op voor het aanwijzen van beeldbepalende panden in de gemeente, in verband met de mogelijkheden voor splitsing in het buitengebied. 

    Een ander onderdeel van het beschermen van de cultuurhistorische waarden in de gemeente is het behouden van kerkgebouwen. Zo behouden we niet alleen een mooi aanbod van kunst en cultuur, maar ondersteunen en faciliteren we ook herbestemming van kerken.  

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

Een meer gevarieerd en bijzonder woonaanbod per kern voor alle doelgroepen

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Wat willen we bereiken? - Een meer gevarieerd en bijzonder woonaanbod per kern voor alle doelgroepen

We sturen op kwalitatieve aspecten van de woningen én de omgeving ervan. De ‘klant’ staat daarbij centraal. We noemen dat vraaggericht ontwikkelen en bouwen. We zetten in op het beter benutten van de bestaande woningvoorraad en verbetering van aspecten waarin de bestaande voorraad nu nog niet of onvoldoende voorziet. 

Stevige groei van het aantal woningen

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Wat willen we bereiken? - Stevige groei van het aantal woningen

We willen dat alle inwoners en woningzoekenden die daarvoor belangstelling hebben een plek kunnen vinden in onze gemeente. Dat vraagt met name om een versnelling van de productie van woningbouw en in beperkte mate om nieuwe locaties. We bouwen passend en betaalbaar in elke kern voor iedereen. Bouwen voor de eigen behoefte (= de vraag naar nieuwe woningen vanuit onze inwoners) staat daarbij centraal. Een mogelijke groei boven op die eigen behoefte met nieuwe plannen  faciliteren we als eerste in de kern Uden. We willen gemiddeld 250 nieuwe woningen per jaar bouwen gedurende onze bestuursperiode. Om de gewenste versnelling van woningbouw mogelijk te maken, kijken we buiten de bestaande kaders. Ook maken we concrete afspraken met de woningbouwcorporaties en we dagen marktpartijen uit om te komen met versnellingsmogelijkheden. Daarbij voeren we een actiever grondbeleid dan in de vorige bestuursperiode en maken we optimaal gebruik van de beschikbare instrumenten. 

  • Omschrijving

    We benutten kansen in bestaand stedelijk gebied en in bestaand vastgoed. Denk hierbij aan de gebiedsontwikkeling Kastanjeweg-Oost, herontwikkeling van de Pius X-kerk, herbestemming van het voormalige gemeentehuis in Zeeland en de gemeentewerf in Schaijk, en dergelijke.

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

  • Omschrijving

    Jaarlijks streven we nog steeds naar het realiseren van (gemiddeld) 250 woningen (start bouw).

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

  • Omschrijving

    Het Ontwikkelperspectief Centrum Zeeland is in juni 2025 vastgesteld. Daarin is de mogelijkheid opgenomen om in het voormalige gemeentehuis woningen (in het nieuwe deel) en een zorgcentrum (in het oude deel) te ontwikkelen. We hebben daarover al gesprekken met woningcorporatie Mooiland en het Initiatief Zorgcentrum. Daarin onderzoeken we wat er in het oude gemeentehuis Zeeland mogelijk is. Dit zal in 2026 verder zijn vervolg krijgen. 

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

  • Omschrijving

    We hebben afspraken vastgelegd in onze samenwerkingsovereenkomsten (de zogenaamde prestatieafspraken) met woningcorporaties over versnelling van woningbouw. In  2025 zijn we het proces gestart  om de (meerjarige) prestatieafspraken te actualiseren. In 2026 voeren we de uitvoeringsagenda voor 2026 uit.

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

  • Omschrijving

    Het vorige kabinet heeft de 'Wet regie versterking volkshuisvesting' aangenomen. Deze wet schrijft voor dat bij woningbouwplannen 67% gebouwd moet worden in het betaalbare segment tot € 355.000 vrij-op-naam (VON). Dit betekent dat het complexer wordt voor een ontwikkelaar om tot een financieel haalbaar en kwalitatief goed plan te komen. Dit vraagt om duidelijke kaders en meer creativiteit in projecten. Het wordt daarom nog harder nodig dat wij als gemeente actieve grondpolitiek gaan voeren.   
    De Omgevingswet is in werking getreden. Dit betekent een aangepaste werkwijze voor het indienen van omgevingsplannen en omgevingsvergunningen. Ook wordt de bevoegdheid voor onteigening bij de gemeenteraad gelegd. De onteigening van gronden kan de gemeente gericht als instrument inzetten om de woningbouwdoelstellingen te realiseren als de markt niet tot ontwikkeling over gaat.

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

  • Omschrijving

    We onderzoeken de haalbaarheid van diverse locaties voor tijdelijke/flexibele huisvesting. Daar waar mogelijkheden zijn, werken we concrete plannen uit.

    Uitvoeringsprogramma

    Ja

  • Omschrijving

    De strekking van de motie is een voorstel voor een ‘out of the box’-onderzoek naar de mogelijkheden om minimaal 10 woningen te realiseren die betaalbaar zijn voor gezinnen met één modaal inkomen.  We verwachten in het najaar 2025 te starten met het uitvoeren van de motie. De werkzaamheden ronden we naar verwachting in het eerste kwartaal 2026 af.

    Uitvoeringsprogramma

    Nee

Vitale, krachtige, inclusieve kernen en wijken

Terug naar navigatie - 8.3 Wonen en bouwen - Wat willen we bereiken? - Vitale, krachtige, inclusieve kernen en wijken

We willen dat onze inwoners kunnen vertrouwen op een sterke en zelfredzame gemeenschap, waarin ze zoveel mogelijk in hun eigen woonomgeving kunnen blijven wonen. Hiervoor is meer nodig dan alleen woningbouw. Zo zetten we in op (behoud van) goede voorzieningen in de centra van de kernen, want die vergroten de aantrekkingskracht. Daarnaast willen we kwetsbaardere gebieden versterken (buurten, wijken en/of kernen). 

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Wat mag het kosten?

Een groot deel van de lasten en baten binnen de grondexploitatie (b.v. plankosten, rente) worden op de boekwaarden van de verschillende grondexploitaties gemuteerd. Deze lasten en baten zijn derhalve niet in onderstaande cijfers opgenomen. Voor 2026 betreft het 6,2 miljoen aan begrote lasten. 

Bedragen x €1.000
Exploitatie
Realisatie 2024
Begroting 2025 incl. wijzigingen
Begroting 2026
Begroting 2027
Begroting 2028
Begroting 2029
Lasten
8.1 Ruimtelijke ordening
4.718
5.705
4.620
4.442
4.432
4.431
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)
1.238
423
436
433
433
320
8.3 Wonen en bouwen
3.477
3.489
3.551
3.561
3.549
3.541
Totaal Lasten
9.433
9.617
8.607
8.435
8.414
8.293
Baten
8.1 Ruimtelijke ordening
873
2.249
1.196
1.285
1.196
1.196
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)
1.890
738
674
442
13
5
8.3 Wonen en bouwen
2.191
2.200
2.227
2.215
2.215
2.215
Totaal Baten
4.954
5.187
4.097
3.942
3.424
3.416
Geraamd resultaat exclusief mutaties reserves
4.479
4.430
4.510
4.493
4.989
4.877
Stortingen in reserves
2.972
2.454
836
883
248
197
Onttrekkingen uit de reserves
3.212
2.413
820
1.007
889
734
Totaal mutaties reserves
-240
41
16
-123
-641
-537

Verbonden partijen Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Terug naar navigatie - Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Verbonden partijen Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Gemeenschappelijke regelingen

  • Niet van toepassing

Rechtspersonen

  • Niet van toepassing

Overige verbonden partijen

  • Niet van toepassing

Voor een uitgebreid overzicht van de verbonden partijen verwijzen wij u naar de paragraaf Verbonden partijen. 

Beleidskaders Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Terug naar navigatie - Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Beleidskaders Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Verplichte BBV - indicatoren Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Terug naar navigatie - Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Verplichte BBV - indicatoren Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Hieronder vindt u de ontwikkeling van de wettelijk voorgeschreven indicatoren:

  • Gemiddelde WOZ waarde (duizend euro) 
  • Nieuw gebouwde woningen (aantal per 1.000 woningen)
  • Demografische druk in % 
  • Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden in euro's
  • Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden in euro's 

 Hieronder vind je hyperlinks naar dashboard ‘Waar staat je gemeente?’.  Selecteer bij het eerste bezoek gemeente Maashorst.