Algemene dekkingsmiddelen, overhead, vennootschapsbelasting en onvoorzien

Artikel 66 van het BBV verplicht gemeenten om alle kosten en opbrengsten met ingang van 2017 in te delen naar taakvelden. Daarnaast verplicht artikel 8 een overzicht op te nemen van de algemene dekkingsmiddelen. Algemene dekkingsmiddelen zijn baten en lasten die niet specifiek tot een programma behoren.  In onderstaande tabel is een specificatie opgenomen van de 'algemene dekkingsmiddelen' naar taakveld. 

Om de vergelijkbaarheid tussen gemeenten te verhogen, wordt de overhead centraal begroot en verantwoord op BBV taakveld 0.4 Overhead (ondersteuning organisatie). Er zijn regels opgesteld in het BBV over welke kosten wel en niet onder de overhead geschaard worden. Dit betekent voor ons de volgende onderdelen:

• Leidinggevenden (inclusief gemeentesecretaris)
• Management- en bestuursondersteuning
• Financiën
• HR (inclusief salarisadministratie) en Juridische zaken
• Communicatie en Creatie
• Informatiemanagement, applicatie- en systeembeheer
• Informatie- en gegevensbeheer
• Facilitair
• Telefonie en receptie
• Huisvestingskosten
• ICT kosten

Berekening opslagpercentage overhead van de tarieven lokale heffingen

De overhead wordt niet toegerekend aan alle producten (m.u.v. grondexploitatie en investeringen). Voor de berekening van lokale heffingen en andere kostendekkende tarieven, dienen we extracomptabel echter wel een component overhead toe te rekenen. Dit betekent dat de overheadkosten bij lokale heffingen (afval, riool, leges) wel worden betrokken in de tarieven (extracomptabel).
De wetgever laat gemeenten redelijk vrij in de methodiek van toerekenen. Wel is het noodzakelijk om de gekozen methodiek vast te leggen in de financiële verordening van de gemeente. In de gemeente Maashorst is gekozen voor de methode van 'toerekenen op basis van personeelslasten'. De formule die hiervoor wordt gehanteerd, luidt:

Overheadkosten
totale directe personeelslasten + inhuur derden alle taakvelden exclusief overhead

De uitkomst van de gekozen methode resulteert voor 2026 in een opslagpercentage van 75,19% (75,36% in 2025) en ligt hiermee in lijn met de begroting 2025.

In de begroting 2026 worden overigens twee overheadpercentages genoemd die verschillend zijn.

1. De hierboven berekende 75,19%. Dit is het percentage opslag overhead dat toegerekend kan worden aan onze directe salarislasten per uur. Als een uurtarief € 60,- is dan moeten we daar € 45,11 bij optellen om de totale lasten per direct uur te bepalen. Dat zijn de directe salarislasten plus de overhead. Dat is dan in dit voorbeeld € 105,11.
2. Overheadpercentage t.o.v. totale lasten. Dit zijn de totale overheadkosten gedeeld door de totale lasten van de begroting excl. de stortingen in de reserves. Dit percentage geeft aan dat 12,79% van onze begrotingsuitgaven bestaat uit overhead

Het uitgangspunt in de verslaggevingsregels van het BBV is dat de werkelijke kosten moeten worden toegerekend en niet een begroot bedrag. Voor de overhead betekent dit dat dus moet worden gerekend met de werkelijke overheadlasten. De verdeelsleutel die wordt gehanteerd (75,19% in 2026) hoeft binnen het BBV niet te worden nagecalculeerd. Dit betekent dat de voorgecalculeerde verhouding wordt gehanteerd en afgezet tegen de werkelijke kosten. Eventuele budgetverschillen binnen de overhead worden in de programmarekening toegelicht in programma 10 Bedrijfsvoering en inkomsten.

Sinds 2016 zijn gemeenten vennootschapsbelastingplichtig. Dit met als doel een gelijk speelveld te creëren tussen overheidsondernemingen en private ondernemingen. De verschuldigde vennootschapsbelasting (Vpb) wordt extracomptabel berekend over (winstgevende) ondernemersactiviteiten.

Op basis van onze inventarisatie en uitgangspunten worden de volgende activiteiten in de aangifte betrokken:

• Grondbedrijf
• Afval (reststromen en bedrijfsafval)
• Reclame-uitingen (abri's)
• Parkeren (vrijgesteld)
• Kermissen (vrijgesteld)

De aangiften hebben geleid tot de volgende fiscale resultaten:

* De aangifte 2024 moet nog opgesteld worden. De verwachting is dat ook voor 2024 een fiscaal verlies resteert. 

Fiscale resultaten worden overigens heel anders berekend dan bedrijfseconomische resultaten (o.b.v. het BBV), met name op basis van een fiscale beginbalans. Het is derhalve mogelijk dat het grondbedrijf bedrijfseconomisch winstgevend is, maar fiscaal gezien verlieslatend en vice versa.

In de begroting is volgens onze financiële verordening een structurele post onvoorzien opgenomen van €45.000.