Programma 5 Sport, cultuur, recreatie en natuur

Als gemeente gaan we sport- en beweegaanbieders ondersteunen en faciliteren door de inzet van de verenigingsondersteuner. Deze gaat o.a. aan de slag met het organiseren van sportcafés en gezamenlijke overleggen per type sport georganiseerd. 

We doen er alles aan om de faciliteiten op orde te hebben en te houden, bijvoorbeeld door waar nodig te kijken naar gecombineerd gebruik van faciliteiten. We blijven de sportaanbieders ondersteunen met de inzet van een verenigingsondersteuner om passend aanbod te realiseren voor onze inwoners. 

In 2026 gaan we aan de slag met de implementatie van het nieuwe gemeente brede accommodatiebeleid voor de binnen- en buitensport. 

We blijven continu stimuleren en monitoren dat iedereen kan bewegen door in te zetten op programma's, zoals Uniek Sporten (inwoners met een beperking), Sjors Sportief (jeugd), Max Vitaal (ouderen) en het Volwassenenfonds (betaalbaarheid). Er zijn combinatiefuncties in de wijk actief om voorzieningen op te zetten en aan te bieden voor aandachtsdoelgroepen. 

In 2026 ontwikkelen we een werkwijze met betrekking tot de herpositionering van de combinatiefuncties om de verbinding tussen scholen en de wijk te blijven borgen, waarmee kinderen en jongeren vaardig worden in bewegen. Deze werkwijze zal een uitwerking krijgen in de Brede Regeling Combinatiefuncties. 

In 2026 gaan we door met we het leggen van verbindingen in het brede werkveld tussen verschillende organisaties en het integraal samenwerken tussen verschillende beleidsterreinen op het gebied van gezondheid en GALA.

 Met  de verenigingsondersteuners blijven we inzetten op vitale sportaanbieders die duurzaam sportaanbod organiseren binnen de gemeente. 

Het motorcrossterrein Nieuw-Zevenbergen in gemeente Oss wordt gewijzigd. Vanuit voormalig gemeente Landerd is een budget beschikbaar gesteld om te voorzien in de behoeften van inwoners die het voormalig motorcrossterrein binnen onze gemeente gebruikten. Bij de wijziging is het uitgangspunt om de geluidsoverlast van de inwoners van ’T Mun te reduceren.
Eind 2025 zal de planologische procedure hiervoor doorlopen worden in Oss en Bernheze. De planologische procedure kan voor gemeente Maashorst pas later plaatsvinden , omdat wij moeten wachten tot we het omgevingsplan kunnen wijzigen. De verwachting is dat dit in 2026/2027 mogelijk gaat zijn. Momenteel lopen de onderzoeken voor de planologische procedure, en deze zijn nog niet allemaal betaald door gemeente Oss en gemeente Maashorst. 

In 2026 en verder gaan we aan de slag met de implementatie van de gemaakte afspraken voor het beschikbaar houden van het zwemwater van Ezzy's en het Zeesterbad.  

In onze gemeente hebben we actieve carnavalsverenigingen, heemkundekringen, molenaars, gildes en meer. Deze verenigingen en ambachten zijn ons immaterieel erfgoed. We zien de rijkdom die deze verenigingen en ambachten ons brengen en het belang hiervan voor de lokale identiteit. We volgen de Europese lijn zoals uitgezet in het ‘Verdrag van Faro’ waarin erfgoed meer wordt gezien als een dynamisch gemeengoed dat betekenis krijgt door de mens die het (mede) maakt en beleeft.? 

Wij vinden het belangrijk om dit immateriële erfgoed te behouden en in te zetten voor lokale identiteit en een goed woon- en leefklimaat. Het is daarom belangrijk om ons immateriële erfgoed te inventariseren en te beschrijven zodat we gericht kunnen ondersteunen en verbinden.  In 2026 worden stappen gezet in het ondersteunen en verbinden van inwoners en immaterieel erfgoed. Dit gebeurt op basis van het in 2025 vastgestelde immaterieel erfgoed beleid. 

De gemeente Maashorst heeft een concessieovereenkomst met Heven Theater Markant Exploitatie (HTME) voor de exploitatie en het onderhoud van theater Markant. In 2026 gaan we aan de slag met het opstellen van de consessieovereenkomst voor na 2030.  

We gaan in 2026 verder met de uitvoering van activiteiten en maatregelen uit het cultuurbeleid. Samenwerkingen binnen én buiten het culturele veld worden gestimuleerd tijdens de cultuurcafé’s. De organisatie hiervan ligt in 2026 bij het culturele veld. Daarnaast wordt in 2026 invulling gegeven aan het digitaal cultuurplatform voor onderlinge verbinding om beter de krachten te kunnen bundelen. De blauwdruk voor de rol van cultuurcoach wordt in 2026 geïmplementeerd. Kunst in de wijken en op openbare plekken stimuleren wordt in 2026 voortgezet.   

We continueren in 2026 de huidige cultuur-educatieve programma's zoals Xpress en de Kunstkar en stimuleren lokale verenigingen en stichtingen om hieraan bij te dragen. Tevens verwachten we van de gesubsidieerde culturele instellingen dat zij zich inzetten voor cultuureducatie voor jong en oud. Dit nemen we als voorwaarde op in de subsidieverlening voor 2026. Gedurende het jaar sturen we op de navolging hiervan. 

We ondersteunen verenigingen en initiatieven die de lokale geschiedenis levend en leefbaar houden. We brengen het materieel en immaterieel erfgoed in kaart en leggen de verbinding met inwoners en organisaties. Zo ontwikkelen we beleid voor zowel materieel als immaterieel erfgoed met gepaste borging.  

In onze gemeente is een museum gevestigd: Museum Krona, een museum voor religieuze kunst. Immaterieel erfgoed behouden doen we onder meer door het onderhouden van een subsidierelatie met Museum Krona. Deze regeling gaan we continueren in lijn met het cultuurbeleid 2024-2030. 

We vinden het belangrijk om ons cultureel erfgoed te behouden. Ons materieel erfgoed is geïnventariseerd en aan de hand van die inventarisatie werken we het beleid uit. Cultureel erfgoed legt de basis voor de uitstraling en identiteit van onze huidige kernen en omliggende gebieden. Onder de Omgevingswet valt erfgoed onder ruimtelijke kwaliteit. Daarom werken we aan een integraal beleid en wordt bij iedere planontwikkeling rekening gehouden met het aanwezige culturele erfgoed. 

Naast het beleid behouden we ons materieel erfgoed door het verlenen van subsidies, het adviseren over beheer en onderhoud van monumenten, het beheer en onderhoud van monumenten in gemeentelijk eigendom en waar nodig door inzet van toezicht en handhaving. 

De Wet stelsel openbare bibliotheken (Wsob) wordt vanaf 2026 een wettelijke verplichting, een zorgplicht. Voorheen werd dit gezien als bevorderingstaak. In 2026 en verder wordt door de NOBB en betrokken gemeenten, conform de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen een gemeentelijk meerjarenplan voor bibliotheekwerk opgesteld en ter uitvoering gebracht.  

Versterken van de biodiversiteit is als doel vastgelegd in de Duurzame Doelen Agenda Veerkrachtig en Soortenrijk. Het belangrijkste doel is 'Biodiversiteitsverlies in de gemeente Maashorst is omgebogen naar biodiversiteitsherstel' in 2050. We zetten daarom in op nieuwe groenblauwe verbindingen tussen stedelijk en landelijk gebied. Mogelijk met extra financiering vanuit de Regiodeal. Daarnaast zetten we in op onderzoek, monitoring, bescherming en ondersteuning van de biodiversiteit. Bijvoorbeeld door het plaatsen van gemonitorde bijenkasten en het onderzoek naar en ondersteunen van gebouwbewonende soorten, in relatie tot de isolatieopgave. Participatie van inwoners bij deze opgave is essentieel.  We zetten daarom ook in op communicatie, waarbij handelingsperspectief op biodiversiteitsverbetering in eigen tuin centraal staat.

Samen met Area bekijken we of bij een (nieuwe) locatie een pilot voor zelfbeheer kan starten. Ook bij nieuwbouw- en/of transformatieprojecten kijken we of er mogelijkheden zijn om een pilot zelfbeheer te starten.

 We zoeken continu naar mogelijkheden om te vergroenen. Dit doen we binnen de kernen en in het buitengebied. Bijvoorbeeld door vergroening van de wijken. In navolging van het gemeentehuis, gaan we de gevels vergroenen van onze maatschappelijke accommodaties. Inwoners stimuleren we in verschillende campagnes om ook zelf actief aan de slag te gaan met vergroening van hun omgeving, zoals 'tegels wippen'.

We nemen ook in 2026 deel aan de stimuleringsregelingen landschap (Stila) en Erven Plus. Om de biodiversiteit in projecten te vergroten, leggen we uitgangspunten voor natuurinclusief bouwen vast.

We realiseren bestaande en nieuwe ecologische verbindingszones. We versterken de natuur- en recreatieverbindingen tussen de kernen en bos- en natuurgebieden. Bijvoorbeeld door realisatie van groenblauwe dooradering in het landelijk gebied, mogelijk ook in combinatie met het herstel van wijst. We nemen ook in 2026 deel aan Geopark Peelhorst en Maasvallei om educatieve en recreatieve projecten op het gebied van breuken en wijst uit te voeren.

In de Gebiedsvisie voor natuurgebied De Maashorst is het eindbeeld voor 2050 opgenomen. Hier werken we samen met de partners in het natuurgebied naartoe. Dit doen we aan de hand van het uitvoeringsprogramma dat is opgenomen in de Gebiedsvisie en het Inrichtings- en beheerplan. We werken aan een klimaatbestendig watersysteem, herstellen wijst, versterken waar mogelijk recreatieve voorzieningen en vergroten de toegankelijkheid. Daarnaast wordt ingezet op verwerving van gronden om het Natuurnetwerk Brabant te realiseren.

We stimuleren en faciliteren de ontwikkeling van natuureducatie en natuurbeleving. Natuurcentrum De Maashorst zet zich in voor het vergroten van kennis over natuur (in breedste zin) onder inwoners en bedrijven in Maashorst. In het bijzonder jeugd in de basisschoolleeftijd. Daarnaast stelt het Natuurcentrum als recreatieve entree de bezoeker centraal en voorziet in informatie over natuurgebied De Maashorst.  Hiervoor ontvangt het Natuurcentrum subsidie. Jaarlijks vindt met het bestuur van het Natuurcentrum een subsidiëntenoverleg plaats. 

Via het uitvoeringsprogramma van de visie Toerisme en Recreatie Maashorst 2040 promoot Maashorst zichzelf als recreatieve gemeente. Dit doen we samen met onze stakeholders aan de hand van de vier pijlers: gevarieerd en aantrekkelijk, gastvrij en verbonden, leefbaar en in balans en toegankelijk en bereikbaar. Natuurgebied De Maashorst is een belangrijk onderdeel van de toeristische en recreatieve visie. Het uitvoeringsprogramma stellen we jaarlijks samen met onze stakeholders op. In 2026 richten we ons samen met de gemeenten in Noordoost Brabant (NOB) op de regionale samenwerking voor data/monitoring en het versterken van onze ondernemers in NOB. 

De focus ligt hierbij uiteraard op de doorontwikkeling van natuurgebied De Maashorst als aaneengesloten natuurgebied en het vergroten van de variatie in natuur.

We zoeken verbinding met een marktpartij voor de ontwikkeling van de Natuurpoort Palmstraat. We informeren de omgeving en doorlopen een selectieproces om een geschikte marktpartij te vinden. Zodra deze partij is gevonden, start het planvormingsproces. We volgen de kaders van het sinds 2020 onherroepelijke bestemmingsplan en realiseren hiermee een unieke toegangspoort tot natuurgebied De Maashorst.
We ronden de ruimtelijke procedure voor de ontwikkeling van een uitkijktoren in De Maashorst af en starten met de realisatie.