Paragraaf bedrijfsvoering

De beleidsvoornemens van de bedrijfsvoering  worden toegelicht in programma 10 Bedrijfsvoering en inkomsten. In deze paragraaf geven we nadere toelichting over onze bedrijfsvoering.  

Op basis van onze Financiële verordening betreft dat de volgende onderdelen:

• de omvang, opbouw en ontwikkeling van het personeelsbestand en de loonkosten;
• de kosten van inhuur derden;
• de huisvestingskosten;
• de automatiseringskosten;
• de budgetten voor de raad, de griffie, de rekenkamer en de accountant

Daarnaast worden de volgende onderdelen toegelicht: 

• Informatiebeleid, informatieveiligheid en privacy; 
• Rechtmatigheid; 
• Frauderisico's;

Cijfers 2025 zijn inclusief eventuele begrotingswijzigingen op de primitieve begroting. 

Omvang, opbouw en ontwikkeling van het personeelsbestand en de structurele loonkosten

De stijging van de loonsom wordt deels veroorzaakt door autonome ontwikkelingen (CAO-stijging). In de kadernota 2026 is hiervoor € 1,6 miljoen opgenomen. Daarnaast is in de begroting 2025 € 2 miljoen opgenomen voor structurele formatie-uitbreiding .

Kosten inhuur van derden

De afname van de inhuurkosten in 2025 en 2026 wordt met name veroorzaakt doordat er in 2024 een fors aantal incidentele inhuurbudgetten gevoteerd zijn, b.v. vanwege het project huisvesting Oekraïners en de implementatie van de omgevingswet. Daarnaast was in 2024 een deel van de vacatureruimte via inhuur opgevuld. Met het toevoegen van het extra formatiebudget in 2025 verwachten wij de benodigde inhuur verder terug te dringen.  

Huisvestingskosten

De huisvestingskosten zijn vanaf 2025 gestegen door de investeringen in het gemeentehuis in voorgaande jaren. Deze investering is afgerond in 2024 waardoor de afschrijvingslasten gaan starten vanaf boekjaar 2025. 

Automatiseringskosten

De hogere automatiseringskosten in 2025 en 2026 ten opzichte van 2024 wordt grotendeels veroorzaakt door incidentele implementatiekosten. 

Budgetten voor raad, griffie, rekenkamer en accountant

De accountantskosten 2024 zijn flink hoger dan de jaren daarna door divers meerwerk bij de jaarrekeningcontrole 2023. 

Uit de bovenstaande tabel blijkt dat de kosten van de raad fors stijgen.  Dit komt doordat vanaf 2026 wordt gerekend met een groei naar 60.000 inwoners. Hierdoor neemt de raadsvergoeding voor alle raadsleden toe.

Informatiebeleid
De snelle ontwikkelingen in informatievoorziening en IT, waaronder digitalisering, AI, robotisering en datagedreven werken bieden kansen om de dienstverlening te verbeteren en processen efficiënter in te richten. Daarvoor zijn echter meer en complexere voorzieningen nodig, met hogere kosten voor systemen, beveiliging en kennis. Deze investeringen vergroten de potentie om de organisatie toekomstbestendig te maken en de kwaliteit van de bedrijfsvoering verder te versterken. Dit vraagt om duidelijke visie en planvorming. In 2026 ontwikkelen wij hiervoor een meerjarig programma voor de digitale transformatie.

Informatiekwaliteit en -veiligheid
Informatieveiligheid is en blijft belangrijk om het vertrouwen van onze inwoners te borgen. Door de steeds verdergaande digitalisering is verantwoording hierover een randvoorwaarde voor de kwaliteit van de gehele bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie.
Jaarlijks legt het college van B&W verantwoording af over de kwaliteit en veiligheid van de informatie. Hiervoor hanteren gemeenten de Eenduidige Normatiek Single Information Audit (ENSIA) van de VNG. De ENSIA rapportage omvat verantwoording over de Paspoortuitvoering, Inkomen, DigID en de basisregistraties: Personen, Adressen en Gebouwen, Ondergrond.

Informatiesystemen en continuïteit
Onze systemen voldoen aan de vereisten van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid. Met ketenpartners die namens de gemeente informatie verwerken zijn verwerkersovereenkomsten gesloten. Continuïteit is gewaarborgd en dit wordt periodiek getest. We monitoren eventuele incidenten.

Privacy en informatie
Voor het toezicht op privacy heeft de organisatie een (verplichte) functionaris gegevensbescherming (FG) aangesteld. Deze adviseert gevraagd en ongevraagd op privacygebied en is het verlengstuk van de landelijk toezichthouder (Autoriteit Persoonsgegevens). De FG rapporteert op jaarbasis aan de directie en stemt af met de verantwoordelijk portefeuillehouder.

Control
Om in control te zijn hebben de volgende elementen voortdurend aandacht nodig:

• de inrichting van de bedrijfsprocessen: we doen de goede dingen en we doen de dingen goed;
• een effectief besturingsmodel: er is sprake van relevante, juiste en actuele informatievoorziening zodat de planning- & controlcyclus goede handvatten biedt om te sturen;
• de naleving van relevante wet- en regelgeving.

Via een uitvoeringsplan werken we in de gemeente Maashorst stap voor stap toe naar een bedrijfsvoering die op alle niveaus op orde is zodat met een redelijke mate van zekerheid kan worden vastgesteld dat de doelstellingen worden gerealiseerd. 
We bouwen aan een stevig fundament, een basis op orde die op orde is en blijft. Daar waar nodig worden de beheersmaatregelen verder aangescherpt en/of de interne beheersmaatregelen versterkt. Tevens controleren we op de werking van de processen en op de naleving van relevante wet- en regelgeving.
Ook werken we aan de verbetering van de controlorganisatie en de rollen van de diverse betrokkenen in het gehele palet van risicomanagement binnen de organisatie. We baseren ons daarbij op het zogenaamde 'three lines model’. Dit is een raamwerk voor goed bestuur, risicobeheersing en interne controle.  

Rechtmatigheidsverantwoording
Sinds 2023 is de gemeente verplicht om in de jaarrekening een rechtmatigheidsverantwoording op te nemen. Hiermee legt het college eigenstandig verantwoording af over de naleving van de geldende wet- en regelgeving bij de totstandkoming van de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening. Vervolgens stelt de accountant vast of dit oordeel klopt.

Op 17 december 2024 is het beleidskader Misbruik en Oneigenlijk gebruik (M&O beleid) gemeente Maashorst vastgesteld. Het doel van het M&O-beleid is misbruik en oneigenlijk gebruik van gelden, regelingen en eigendommen te voorkomen en te bestrijden. Naast misbruik en oneigenlijk gebruik kan er ook sprake zijn van fraude. Zowel bij fraude als bij misbruik gaat het om bewuste misleiding om een onrechtmatig of onwettig voordeel te behalen. Echter, het verschil tussen misbruik en fraude is dat bij misbruik de oorzaak buiten de organisatie ligt. In het geval van fraude kan de oorzaak ook binnen de organisatie liggen.

Periodiek worden de frauderisico's geanalyseerd en geactualiseerd. Deze analyse is onderdeel van het interne controle plan omdat we de risico's middels beheersmaatregelen in de processen trachten te mitigeren. Voor Privacy en databeveiliging zijn specifieke maatregelen van toepassing. Middels onder meer de jaarlijkse externe audits wordt de werking en naleving van de beheersmaatregelen getoetst. Voor de verantwoording hiervan onderzoeken we hoe deze in de P&C-cyclus kunnen worden geïntegreerd.

Het college rapporteert bij de jaarrekening in de paragraaf Bedrijfsvoering in hoeverre het M&O-beleid gemeente Maashorst feitelijk wordt nageleefd en of de getroffen maatregelen werken. Bij omissies als gevolg van falend M&O beleid maakt het college hiervan melding in de rechtmatigheidsverantwoording (indien de financiële omvang de verantwoordingsgrens overschrijdt).