Inleiding
Dit programma gaat over de activiteiten die de gemeente Maashorst onderneemt om haar inwoners in staat te stellen zo gezond, prettig, lang en zelfstandig mogelijk te kunnen leven, wonen en meedoen in de samenleving. Onze activiteiten zijn gericht op zowel individuele inwoners, als op de samenleving als geheel. Het programma omvat onderwerpen als Wmo, jeugd en participatie.
Onze inwoners zijn zelfredzaam. Ze doen naar vermogen mee aan de samenleving. Iedereen is anders en situaties zijn niet gelijk. Inwoners zullen op hun eigen manier moeten omgaan met de uitdagingen en kansen die het leven biedt. Incidenten en moeilijkheden horen bij het leven en kunnen in de meeste gevallen opgevangen worden door de eigen draagkracht, het netwerk en een sterke sociale basis. Hierbij is het niet altijd nodig om gespecialiseerde hulp of ondersteuning in te zetten.
In de wijken/kernen hebben we een sterke sociale basis waar de meeste hulpvragen worden opgelost. Een sterke sociale basis bestaat uit basisvoorzieningen die raken aan alle aspecten van het dagelijkse leven: ontmoeting, verenigingsleven, onderwijs, opvoeding, werk, gezondheid, wonen, bewegen, cultuur en veiligheid. Alles bij elkaar vormen die voorzieningen een vangnet van sociale contacten, hulp en ondersteuning. Ze zijn aanwezig in de wijken/kernen, zichtbaar en laagdrempelig. Iedereen kan er gebruik van maken.
Als gemeente Maashorst sluiten we aan bij deze sociale basis en faciliteren en/of investeren we waar nodig. Een gastvrije ontmoetingsplek per wijk/kern zien wij als een belangrijke basisvoorwaarde. We bepalen samen met maatschappelijke partners, de inwoners en op basis van data welke basisvoorzieningen en preventieve programma’s in de wijk/kern nodig zijn. We houden hierbij rekening met de diversiteit van de inwoners.
Investeren in preventie en vroegsignalering is noodzakelijk om de zelfredzaamheid van inwoners en samenleving te behouden en te voorkomen dat inwoners zwaardere ondersteuning nodig hebben of krijgen. Hierin hebben we als gemeente Maashorst met maatschappelijke partners een gedeelde verantwoordelijkheid. Preventie en vroegsignalering zijn voor ons de basis in het werken in de wijk/kern en de gespecialiseerde hulp en ondersteuning. Ontmoeten is nauw verbonden met preventie. Hoe meer inwoners elkaar ontmoeten, hoe meer netwerken ontstaan of worden uitgebreid. En hoe groter de kans dat behoeften of problemen vroegtijdig aan het licht komen. Vaak worden problemen dan al in de kiem gesmoord, en behoeften tijdig gesignaleerd.
Evenals andere gemeenten wordt ook de gemeente Maashorst geconfronteerd met een scala aan nieuwkomers, zoals vluchtelingen, ontheemden uit Oekraïne en statushouders. De hiervoor beschreven aanpak is ook voor deze groepen onverkort van toepassing.
Binnen dit programma krijgen ook de opvang- en huisvestingsopgaven voor deze migranten een plek.
Elkaar leren kennen zorgt ervoor dat je makkelijker iets aan een ander durft te vragen en zelf iets voor een ander doet. Het voorkomt eenzaamheid, in een wereld waarin mensen steeds meer op zichzelf zijn aangewezen. Om betrokken bij en in contact met elkaar te blijven, zijn ontmoetingsplekken dichtbij nodig, evenals verenigingen en de inzet van samenwerkende professionals en vrijwilligers.
We willen dat er netwerken ontstaan of worden uitgebreid, zodat de behoeften en problemen van inwoners tijdig worden gesignaleerd. Voorkomen is beter dan genezen.
Tot dit taakveld behoren alle loketvoorzieningen gericht op het identificeren van eigen kracht, en het begeleiden naar de juiste vorm van individuele ondersteuning (maatwerkvoorzieningen en dienstverlening):
• voorlichting
• advisering
• cliëntondersteuning
• toegang tot eerste- en tweedelijnsvoorzieningen
• preventie
• vroegsignalering
• PraktijkOndersteuner Huisarts voor Jeugd (POH Jeugd)
Onze inwoners zijn zelfredzaam. Ze doen naar vermogen mee aan de samenleving. Iedereen is anders en situaties zijn niet gelijk. Inwoners zullen op hun eigen manier moeten omgaan met de uitdagingen en kansen die het leven biedt. Incidenten en moeilijkheden horen bij het leven en kunnen in de meeste gevallen opgevangen worden door de eigen draagkracht, het netwerk en een sterke sociale basis. Hierbij is het niet altijd nodig om gespecialiseerde hulp of ondersteuning in te zetten.
Ook met een sterke sociale basis kan het echter gebeuren dat inwoners tijdelijk of permanent gespecialiseerde hulp en ondersteuning nodig hebben op de verschillende facetten van het leven.
Deze hulp en ondersteuning is alleen toegankelijk op basis van een indicatie die door onder meer de gemeentelijke toegang wordt afgegeven. Het gaat hierbij om hulp en ondersteuning vanuit de Wmo en de Jeugdwet. Maar ook om inzet van uitkeringen, bijzondere bijstand, armoedevoorzieningen, reïntegratietrajecten en Beschut Werk vanuit de Participatiewet en schuldhulpverlening uit de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening.
Voor iedere inwoner hebben we als gemeente de mogelijkheid voor het inzetten van passende cliëntondersteuning.
Inwoners, kunnen naast de gemeentelijke toegang, ook hun vraag stellen bij de professionals in de wijken/kernen. De professionals bekijken samen met de inwoner wat nodig is om de vraag op te lossen. Wanneer hulp en ondersteuning nodig is op basis van een indicatie volgt een warme overdracht naar de gemeentelijke toegang.
De uitvoeringsteams worden gevormd door de consulenten Wmo, Jeugdwet, Participatie en schuldhulpverlening. De consulenten zijn vakspecialisten en ze werken systeemgericht en integraal. Zij zijn de schakel voor de inwoners naar gespecialiseerde hulpverlening. Ze verlenen zelf geen hulp.
We hebben oog voor iedereen. We zetten extra in op onder meer jongerenwerk en het stimuleren van positieve gezondheid. Speciale aandacht hebben we voor onze ouderen, vanwege de vergrijzing van onze bevolking in combinatie met langer thuis wonen. Ook hebben we oog voor mensen met dementie en dragen we bij aan oplossingen in onze gemeente: we zijn een dementievriendelijke gemeente. In Maashorst kun je gelukkig en zoveel mogelijk zorgeloos oud worden.
We zijn ons als gemeente bewust van de verschillende behoeften van specifieke doelgroepen en we ondernemen actie om aan deze behoeften tegemoet te komen.
Voor situaties waarin professionele ondersteuning nodig is, willen we een vindbare, herkenbare en professionele toegang hebben. Inwoners kunnen daar terecht met al hun vragen over zaken waarvoor wij als gemeente verantwoordelijk zijn.
We werken integraal. Het uitgangspunt is één aanspreekpunt per gezin. Het is immers het fijnste als inwoners met al hun vragen terecht kunnen bij vertrouwde gezichten in de wijk. Die professionals kunnen via warme overdracht de vraag doorzetten naar de gemeentelijke toegang als er meer nodig is dan waarin het systeem en/of de wijk of kern voorziet.
De uitvoeringsteams gaan vervolgens kijken wat de best passende hulp is. Dat kan gaan om geïndiceerde tweedelijnszorg, maar we verwachten ook dat we veel vaker een passend aanbod kunnen doen met beschikbaarheid van eerstelijnszorg (samenwerking tussen (para-)medisch en sociaal domein). Daarvoor beschikken we over een sterk netwerk van lokale hulpverleners en overige deskundigen. Zodat wachtlijsten verminderen of zelfs worden voorkomen.
Tot dit taakveld behoren alle inkomens- en bijstandsvoorzieningen:
Participatiewet
De regering wil de regelgeving en toepassing van de Participatiewet eenvoudiger en klantvriendelijker maken, met meer ruimte voor maatwerk. Het wetvoorstel 'Participatiewet in Balans' wordt voorbereid. Hier willen we lokaal op aansluiten, voor zover we dat nog niet doen.
Schulden en armoedebestrijding
We hebben als gemeente de taak om (bijzondere) bijstand, minimaregelingen en brede ondersteuning bij schuldhulpverlening te verlenen aan inwoners die het nodig hebben. Deze wettelijke taak blijven we uitvoeren. We zetten in op preventie en vroegsignalering van schulden. In onze aanpak streven we naar financiële zelfredzaamheid en zetten we ons in voor een integrale aanpak. Hierbij geven we specifiek aandacht aan kinderen in armoede. We vinden dat kinderen, ongeacht de gezinssituatie waarin ze opgroeien, alle kansen moeten krijgen om zich op sociaal, mentaal en fysiek vlak te ontwikkelen.
Het taakveld Maatschappelijke- en arbeidsparticipatie bestaat uit 2 deeltaakvelden. Het betreft gemeentelijke taken met betrekking tot of op het gebied van:
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en Beschut Werk
Tot dit taakveld behoren voorzieningen ter bevordering van maatschappelijke participatie, maar niet gericht op doorstromen naar arbeid:
Arbeidsparticipatie
Hiertoe behoren alle op arbeid gerichte participatie- en re-integratievoorzieningen:
Op de arbeidsmarkt is sprake van een uitzonderlijke krapte. Dit geeft naast vele knelpunten ook kansen voor iedereen, met name voor mensen die een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Het kabinet stelt een kabinetsbrede aanpak van de krapte voor met zes acties en bijbehorende maatregelen:
1. Stimuleren van technologie- en procesinnovatie
2. Inzet op arbeidsaanbod
3. Verbeteren van de match
4. Stimuleren van meer uren werken
5. Inzet op leven lang ontwikkelen
6. Verbeteren aansluiting initieel onderwijs en arbeidsmarkt
Wij gaan in Maashorst aan de slag met deze zes acties. We nemen maatregelen om krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden. Dit doen wij regionaal binnen onze arbeidsmarktregio (Noordoost Brabant Werkt, WSP) en lokaal samen met onderwijs, economie, werkgevers en overige partners (waaronder IBN). Dit vergt nog verdere uitwerking en samenwerking, zowel binnen als buiten onze organisatie.
Toeleiding van onze brede doelgroep in de P-wet naar (reguliere) arbeid is hierbij belangrijk. Dit betekent onder meer dat wij ons bestand gaan analyseren, werkgevers (nog meer) actief gaan benaderen en gaan kijken of onze re-integratie instrumenten nog voldoende aansluiten bij de huidige ontwikkelingen binnen de arbeidsmarkt.
We pakken arbeidsmarktbeleid in de volle breedte op met alle betrokken partijen. Daarbij gaan we uit van duurzame uitstroom van personen met een bijstandsuitkering naar werk. We willen op 1 januari 2026 het aantal mensen dat afhankelijk is van deze uitkering met 25% verminderen ten opzichte van 1 januari 2022.
Tot dit taakveld horen materiële voorzieningen en vervoers- en woondiensten voor mensen met fysieke beperkingen, die helpen om zelfstandig te kunnen functioneren (Wmo). De voorzieningen worden verstrekt op basis van een beschikking:.
We zetten in op het behouden en/of vergroten van de zelfredzaamheid in de directe woonomgeving en de mate van participatie in de samenleving. Deze ambitie komt onder druk te staan vanwege schaarste bij een aantal maatwerkvoorzieningen. Daarom wordt zoveel mogelijk ingezet op het gebruik van algemene voorzieningen. We werken hierin samen met ketenpartners. We houden oog voor de individuele situatie en zorgen voor maatwerk als dat noodzakelijk is.
Er zijn verschillende redenen waarom we dit streven naar zelfstandigheid en thuis wonen ondersteunen. Ten eerste kan het bijdragen aan het welzijn en de kwaliteit van leven van individuele inwoners. Veel mensen voelen zich comfortabeler en gelukkiger in hun eigen vertrouwde omgeving.
Daarnaast kan het bevorderen van zelfstandigheid en thuis wonen de druk op formele zorg verminderen.
Het taakveld maatwerkdienstverlening Wmo bestaat uit 2 deeltaakvelden met gemeentelijke taken met betrekking tot of op gebied van:
Maatwerkdienstverlening Wmo
Hiertoe behoort dienstverlening aan individuele cliënten met een beperking (fysiek/psychisch), die zelfstandig wonen en (eventueel op basis van een toekenningsbeschikking) ondersteuning nodig hebben in de vorm van:
Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang Wmo
Hierbij gaat het om alle opvang en beschermd wonen voorzieningen, met inbegrip van eventuele maatwerkdienstverlening en maatwerkvoorzieningen voor personen die in de opvangvoorzieningen verblijven:
We zien dat steeds meer inwoners gebruik maken van gespecialiseerde hulp en ondersteuning. Ook groeit de groep steeds ouder wordende inwoners. De vergrijzing speelt een grote rol in het gebruik van maatwerkvoorzieningen. Samen met een krapte op de arbeidsmarkt legt dit druk op de beschikbaarheid van Wmo-ondersteuning.
Gespecialiseerde hulp en ondersteuning die wordt geboden is gericht op herstel, ontwikkeling, stabilisering of begeleiding. De hulp en ondersteuning is altijd maatwerk. We voeren regie en zijn betrokken bij de inwoner. Er worden realistische doelen gesteld. We zijn ons daarbij bewust van de kosten, goed is goed genoeg. Dit betekent dat we vooral kijken wat de inwoner nodig heeft om zo zelfredzaam mogelijk te zijn.
De transitie en transformatie van Wmo Beschermd Wonen vindt de komende jaren plaats. Dit betekent dat inwoners met een psychische kwetsbaarheid zo veel mogelijk thuis in hun eigen gemeente wonen. Zij zijn hierbij zoveel mogelijk zelfredzaam en participeren naar vermogen. De zorg en ondersteuning die iemand nodig heeft, wordt in samenhang geboden en is ondersteunend aan herstel. Wanneer een inwoner (tijdelijk) niet zelfstandig kan wonen of het niet lukt om op eigen kracht te zorgen voor een dak boven het hoofd, zijn er voldoende passende (tijdelijke) opvangvarianten beschikbaar. De invulling wordt beschreven in de lokale ontwikkelagenda 'Opvang, ondersteuning en zorg voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid'.
Met de transformatie van Beschermd Wonen worden wij verantwoordelijk voor een nieuwe doelgroep: inwoners met een psychische kwetsbaarheid blijven zo veel mogelijk thuis in hun eigen gemeente wonen. We zorgen lokaal voor een passend ondersteuningsaanbod zodat we die nieuwe doelgroep passende ondersteuning kunnen bieden.
Voor de beschikbaarheid van Wmo-ondersteuning zijn voldoende professionals nodig. De personeelstekorten binnen de zorg zijn groot. Samen met de toenemende vergrijzing is het een belangrijk risico voor de (blijvende) beschikbaarheid van voldoende Wmo-ondersteuning. Daarnaast zijn er inwoners die willen en/of kunnen werken, maar nog geen baan hebben.
We leggen de focus op eigen kracht, het netwerk en een sterke sociale basis in de wijken en kernen. We streven er naar om 80% van alle hulpvragen hier op te lossen. Inwoners die tijdelijk of permanent gespecialiseerde ondersteuning nodig hebben, krijgen die op basis van een indicatie die door de gemeentelijke toegang wordt afgegeven.
Het taakveld maatwerkdienstverlening Jeugdhulp bestaat uit 4 deeltaakvelden met gemeentelijke taken op het gebied van:
Jeugdhulp zonder verblijf
Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet (2014). Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft thuis in het eigen gezin.
Jeugdhulp met verblijf
Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet (2014). Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft formeel niet thuis in het eigen gezin. Dit betekent dat het hier alleen om de verblijfsvormen gaat waarbij er sprake is van een overnachting. Ook verblijf in logeerhuizen, alleen tijdens weekenden of juist door de week, vallen onder jeugdhulp met verblijf.
Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ
Dit betreft jeugdhulp die vanwege een crisissituatie verleend wordt thuis of bij een aanbieder, alle jeugdhulp die valt onder het Landelijk Transitiearrangement (LTA), en GGZ-handeling.
Jeugdbescherming en Jeugdreclassering
Hiertoe behoren maatregelen gericht op de opvang en het verbeteren van de veiligheid van kinderen en jeugdigen.
In de periode 2023 – 2028 wordt uitvoering gegeven aan de Landelijke Hervormingsagenda Jeugd. De Hervormingsagenda heeft als doel: verbeteren van kwaliteit en passende zorg voor kinderen en gezinnen en op lange termijn betaalbaar houden van het stelsel. Dit heeft onder andere gevolgen voor de reikwijdte en de omvang van de Jeugdwet. De hoofdlijnen zijn vastgesteld door het rijk en worden nu landelijk verder uitgewerkt.
Voor het jeugddomein is grip krijgen op de stijgende uitgaven van gespecialiseerde jeugdhulp namelijk belangrijk. Wij gaan daarom extra investeren in preventie en vroegsignalering om de zelfredzaamheid van onze inwoners en de samenleving te behouden en te voorkomen dat inwoners professionele ondersteuning nodig hebben of krijgen.
Opvoeden en opgroeien is niet altijd even makkelijk. Uitdagingen die horen bij het gewone opvoeden en opgroeien kunnen in de meeste gevallen opgevangen worden door de eigen draagkracht (normaliseren), het netwerk en een sterke sociale basis. Hierbij is het niet altijd nodig om gespecialiseerde hulp of ondersteuning in te zetten. In het taakveld ‘toegang’ is dit nader uitgewerkt.
Dat doen ze thuis, bij hun eigen ouders, waarbij zij zich ontwikkelen tot veerkrachtige (jong)volwassen die naar vermogen actief meedoen in de samenleving. Ouders zijn daarvoor primair verantwoordelijk. Het kan zijn dat de ontwikkeling van een jeugdige hapert of zelfs vastloopt en in het voorliggend veld niet opgelost kan worden. De toegang beoordeelt samen met ouders en jeugdige of gespecialiseerde jeugdhulp noodzakelijk is en geeft zo nodig een beschikking af.
Gemeenschappelijke regelingen
Rechtspersonen
Overige verbonden partijen
Voor een uitgebreid overzicht van de verbonden partijen verwijzen wij u naar de paragraaf Verbonden partijen.
Het beleid voor dit programma is onder andere vastgelegd in de volgende beleidsnota’s:
Hieronder vindt u de ontwikkeling van de wettelijk voorgeschreven indicatoren:
Hieronder vind je hyperlinks naar dashboard ‘Waar staat je gemeente?’. Selecteer bij het eerste bezoek gemeente Maashorst.
| Programma 6. Sociaal Domein | Realisatie 2023 | Begroting 2024 primitief | Begroting 2024 incl. wijzigingen | Realisatie 2024 | Restant 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | ||||||
| 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie | 14.821 | 10.530 | 17.217 | 15.401 | 1.816 | |
| 6.2 Toegang en Eerstelijnsvoorzieningen | 4.311 | 4.531 | 4.663 | 4.449 | 215 | |
| 6.3 Inkomensregeling (incl. Armoedebeleid en Schuldhulpverlening) | 22.286 | 17.588 | 20.603 | 20.639 | -36 | |
| 6.4 Maatschappelijke en Arbeidsparticipatie | 11.711 | 11.134 | 12.777 | 12.644 | 133 | |
| 6.5 Maatwerkvoorzieningen WMO | 2.203 | 2.228 | 2.208 | 1.904 | 304 | |
| 6.6 Maatwerkdienstverlening Wmo | 14.602 | 17.109 | 17.162 | 16.713 | 449 | |
| 6.7 Maatwerkdienstverlening Jeugdhulp | 18.010 | 17.704 | 19.863 | 20.721 | -859 | |
| Totaal Lasten | 87.944 | 80.825 | 94.493 | 92.470 | 2.023 | |
| Baten | ||||||
| 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie | 8.158 | 1.513 | 6.068 | 6.838 | -769 | |
| 6.3 Inkomensregeling (incl. Armoedebeleid en Schuldhulpverlening) | 17.611 | 15.085 | 18.675 | 19.156 | -481 | |
| 6.4 Maatschappelijke en Arbeidsparticipatie | 236 | 0 | 120 | 322 | -202 | |
| 6.5 Maatwerkvoorzieningen WMO | 35 | 38 | 38 | 31 | 7 | |
| 6.6 Maatwerkdienstverlening Wmo | 1.135 | 1.983 | 2.009 | 2.020 | -11 | |
| Totaal Baten | 27.175 | 18.620 | 26.912 | 28.367 | -1.455 | |
| Gerealiseerd resultaat exclusief mutaties reserves | 60.769 | 62.205 | 67.581 | 64.103 | 3.478 | |
| Stortingen in reserves | 2.940 | 818 | 3.643 | 3.617 | 25 | |
| Onttrekkingen uit de reserves | 4.483 | 887 | 6.991 | 6.986 | 4 | |
| Totaal mutaties reserves | -1.543 | -69 | -3.348 | -3.369 | 21 | |
| Gerealiseerd resultaat inclusief mutaties reserves | 59.226 | 62.137 | 64.233 | 60.734 | 3.500 | |
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
GALA. Voordeel € 38.000 incidenteel
Binnen het projectbudget GALA is een eenmalige vrijval van € 38.000 ontstaan. Dit komt doordat er minder middelen nodig waren voor de inzet van eigen personeel. De personele kosten zijn opgevangen binnen de bestaande teambudgetten.
Preventieve veld. Voordeel € 56.000 incidenteel
In 2024 zijn financiële voordelen behaald binnen het preventieve veld, waaronder incidentele meevallers op preventief jeugdbeleid (€ 14.000), wijkverpleging (€ 22.000), niet ingezette uren ONS Welzijn (€ 10.000) en kosten voor opbouwwerk van € 7.000. Tegelijkertijd is er een incidentele nadeel voor de hoger kosten voor mantelzorg (€ 11.000). Daarnaast is er ook een vertraging in de inzet van GALA-middelen conform plan van aanpak (€ 21.000). Via resultaatbestemming is het wenselijk om een bedrag van € 21.000 toe te voegen aan lokaal GALA-budget, om beoogde GALA doelen conform Plan van aanpak binnen projectperiode wel te kunnen bereiken.
IZA. Voordeel € 344.000 incidenteel
In december 2024 is een incidentele storting van € 225.000 ontvangen uit het regionale IZA-budget, aangevuld met € 56.000 voor coördinatiekosten. Deze middelen zijn ingezet ter dekking voor reguliere uitgaven en coördinatiekosten binnen de doelstellingen van het IZA-programma. Dit heeft op de reguliere budgetten tot een eenmalig financieel voordeel geleid. Daarnaast is een deel van het lokale projectbudget 2023-2026, ter hoogte van € 344.000, niet besteed. Gezien de lopende en toekomstige verplichtingen binnen IZA wordt voorgesteld dit bedrag via resultaatbestemming te behouden
Programma Migratie. Voordeel € 1.538.000 incidenteel
Het programma Migratie bestaat uit vier deelprojecten: Huisvesting Oekraïne, Capaciteit Migratieopgave, Van der Valk en de OHBA-regeling. Binnen het deelproject Huisvesting Oekraïne speelden in 2024 twee belangrijke financiële ontwikkelingen:
Wet inburgering - lokale uitvoering. Voordeel € 72.000 incidenteel
In 2024 zijn de personele kosten voor de uitvoering van de Wet Inburgering gefinancierd vanuit reguliere personeelsbudgetten. Hierdoor is het specifieke budget voor lokale uitvoering nauwelijks gebruikt, wat heeft geleid tot een incidenteel voordeel van € 72.000. Vanaf 2025 wordt dit budget wel ingezet.
Overige verschillen. Voordeel € 66.000 incidenteel
6.2 Toegang en Eerstelijnsvoorzieningen
Praktijkondersteuning POH Jeugd GGZ. Voordeel € 86.000 incidenteel
De kosten voor de praktijkondersteuning POH Jeugd GGZ zijn ten laste van de Specifieke Uitkering voor IZA gebracht. Hierdoor is binnen het bestaande budget een incidenteel financieel voordeel van € 86.000 ontstaan. Wij stellen voor om € 86.000 via resultaatbestemming bij de jaarrekening beschikbaar te houden voor Praktijkondersteuning Jeugd GGZ. De komende jaren moeten op bepaalde onderdelen nog veranderingen worden doorgevoerd. Het behoud van deze middelen draagt bij aan een betere implementatie en borging van deze veranderingen en zorgt ervoor dat we aan onze (sub)regionale verplichtingen kunnen voldoen.
Wmo - Inloopfunctie GGZ. Voordeel € 117.000 incidenteel
Er is sprake van een incidenteel voordeel van € 117.000 doordat de uitgaven voor de Inloopfunctie éénmalig gefinancierd konden worden vanuit de Specifieke Uitkering voor IZA. We stellen via resultaatbepaling en -bestemming voor om het vrijgevallen bedrag van € 118.000 te reserveren voor IZA. IZA is bedoeld om een verandering op gang te brengen. In 2024 is de planvorming voortgezet en is op onderdelen implementatie opgestart. De komende jaren moet op onderdelen de echte verandering nog tot stand komen. Vanuit de (sub)regionale samenwerking wordt hier ook lokale inbreng verwacht. Het behoud van de middelen voor IZA draagt bij aan betere totstandbrenging en betere borging van deze verandering en zorgt ervoor dat we aan (sub)regionale verplichtingen kunnen voldoen..
Overige verschillen. Voordeel € 12.000 incidenteel
6.3 Inkomensregeling (incl. Armoedebeleid en Schuldhulpverlening)
Inkomensregelingen. Nadeel € 24.000 incidenteel
In 2024 bleef het totale klantenbestand voor de Algemene Bijstand, IOAW, IOAZ en Bbz vrijwel stabiel, met 662 cliënten aan het begin van het jaar en 659 aan het einde. Het aantal cliënten met een loonkostensubsidie daalde van 219 naar 206. De Gebundelde Uitkering is in 2024 met 8,6% structureel verhoogd ten opzichte van 2023. Deze stijging was grotendeels al voorzien via begrotingswijzigingen in 2024. Hierdoor resteert een incidenteel voordeel van € 83.000. Voor de jaarrekening is de voorziening oninbare debiteuren voor inkomensregelingen geactualiseerd, evenals de afwikkeling van de specifieke uitkering voor Bbz Kapitaalverstrekking. Dit leidt tot een incidenteel nadeel van € 106.000.
Minimabeleid - Activiteitenfonds volwassenen. Voordeel € 51.000 incidenteel
Het Activiteitenfonds sluit 2024 af met een overschot van € 51.000. Tegelijkertijd is er een lichte stijging in het aantal toekenningen ten opzichte van vorig jaar. Voor 2025 verwachten we een verdere toename van het gebruik van de regeling, mede door de bewustwordingscampagne die begin 2025 is gestart. Daarnaast is een beleidswijziging voor het Activiteitenfonds in ontwikkeling.
Minimabeleid - Kindpakket. Voordeel € 55.000 (€ 25.000 incidenteel/ € 30.000 structureel)
In 2024 zien we een onderbesteding binnen het Kindpakket, met name bij Stichting Leergeld en het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Stichting Leergeld had in 2024 te maken met organisatorische uitdagingen, wat heeft geleid tot een incidenteel voordeel van € 25.000. Vanaf 2024 is de regeling van het Jeugdfonds aangepast, zodat kinderen zowel gebruik kunnen maken van sport als cultuur. Deze wijziging heeft echter nog onvoldoende bekendheid, en het is onzeker of dit zal leiden tot meer aanvragen. Het structurele overschot van € 30.000 op dit onderdeel, dat al enkele jaren zichtbaar is, wordt als structureel aangemerkt.
Minimabeleid - Bijzondere bijstand. Voordeel € 72.000 (€ 22.000 incidenteel/ € 50.000 structureel)
Het aantal toegekende aanvragen en unieke huishoudens binnen de Bijzondere Bijstand is in 2024 gedaald ten opzichte van 2023. Deze afname heeft geleid tot lagere uitgaven bij de meeste posten binnen de Bijzondere Bijstand. We zien bijvoorbeeld een daling in de uitgaven voor directe levensbehoeften, voornamelijk als gevolg van de afname in het aantal aanvragen voor energiekosten ten opzichte van het voorgaande jaar. In 2023 lagen deze kosten aanzienlijk hoger, omdat ze (na het wegvallen van de energietoeslag in 2022) werden opgevangen via de Bijzondere Bijstand. In 2024 is deze kostenpost duidelijk afgenomen.
Tegelijkertijd zijn binnen de Bijzondere Bijstand enkele posten verhoogd op basis van verwachte stijgingen, zoals bij ziektekosten. De werkelijke uitgaven in 2024 bleken echter lager dan begroot, wat heeft geleid tot een financieel voordeel. Hierdoor merken we een structureel voordeel op van € 50.000,-. Omdat een duidelijke dalende lijn over meerdere jaren ontbreekt, wordt het restant van € 22.000 als incidenteel voordeel aangemerkt. Gezien het open-eindkarakter van de regeling en de economische conjunctuurgevoeligheid, blijft monitoring noodzakelijk om tijdig in te kunnen spelen op eventuele toekomstige ontwikkelingen.
Schuldhulpverlening. Voordeel € 117.000 incidenteel
In 2023 heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor de uitvoering van schuldenregelingen. De geselecteerde organisatie is per 2024 gestart met de uitvoering. De lagere inzet van beschikbare producten in 2024 is deels toe te schrijven aan de opstartfase, maar ook aan interne processen die nog geoptimaliseerd moeten worden. In 2025 wordt een onderzoek uitgevoerd naar de optimalisatie en verbetering van de schuldhulpverlening. Naar verwachting zal dit leiden tot een hoger gebruik van het beschikbare budget. Daarom wordt het overschot van € 81.000 in 2024 als incidenteel aangemerkt. Daarnaast is in 2024 het project Ondersteuning Gedupeerden Bewindvoerderskantoor afgerond. Van het incidenteel beschikbaar gestelde budget resteert een voordeel van € 36.000, dat eveneens als incidenteel wordt aangemerkt.
Gedupeerden Toeslagenproblematiek. Voordeel € 97.000 incidenteel
In Maashorst hebben 57 volwassenen en 7 kinderen zich geregistreerd als gedupeerden van de toeslagenproblematiek. Voor 40 personen is een Plan van Aanpak opgesteld, terwijl een beperkt aantal nog actieve ondersteuning nodig heeft. De Rijksoverheid heeft hiervoor middelen beschikbaar gesteld, gebaseerd op een normbedrag per geregistreerde gedupeerde, Plan van Aanpak en nazorg. Deze middelen dekken de inzet van eigen personeel en, indien nodig, externe ondersteuning. Daarnaast is een aanvullend uitvoeringsbudget voor coördinatie- en beleidskosten. De gemeente Maashorst heeft de werkzaamheden binnen de bestaande formatie uitgevoerd en geen externe inhuurkosten gemaakt. Hierdoor resteert een budgetoverschot van € 97.000. Gezien de verwachting dat de meeste gedupeerden zich inmiddels hebben gemeld en de dossiers grotendeels zijn afgerond, kan dit budget vrijvallen. Mocht in 2025 toch nog sprake zijn van nieuwe meldingen of aanvullende uitgaven voor lopende dossiers, dan kan hiervoor een Specifieke Uitkering 2024 worden aangevraagd.
Lokale Uitvoering. Voordeel € 54.000 incidenteel
Eind 2023 heeft de Raad het beleidskader Armoede & Schulden vastgesteld. De implementatie hiervan is in 2024 gestart, maar nog niet afgerond. Hierdoor is een incidenteel voordeel van € 19.000 ontstaan. Daarnaast heeft de bewustwordingscampagne over geldzorgen vertraging opgelopen en is pas in januari 2025 gelanceerd. Het hiervoor gereserveerde budget is nodig voor 2025. Wij stellen voor om € 35.000 via resultaatbestemming alsnog beschikbaar te stellen voor de uitgaven van deze campagne in 2025.
Overige verschillen. Voordeel € 23.000 incidenteel
6.4 Maatschappelijke en Arbeidsparticipatie
Teruggave btw op re-integratie. Voordeel € 202.000 incidenteel
In 2024 heeft de gemeente een teruggave van de Belastingdienst ontvangen over de jaren 2022 en 2023. Dit resulteert in een incidenteel financieel voordeel van € 202.000.
Re-integratievoorzieningen. Voordeel € 111.000 incidenteel
In 2024 zijn de kosten voor re-integratievoorzieningen lager dan verwacht. Door de krappe arbeidsmarkt vonden meer mensen eerder en sneller werk, waardoor een re-integratietraject niet altijd nodig was. Ook hebben eigen instrumenten, zoals 'Snelweg naar werk' en het 'Werkcafé' bijgedragen aan een versnelde uitstroom, waardoor minder trajecten bij IBN zijn ingekocht. Tegelijkertijd zijn er extra lasten door de tijdelijke inhuur van personeel. Per saldo heeft dit geleid tot een incidenteel voordeel van € 111.000.
Overige verschillen. Voordeel € 22.000 incidenteel
6.5 Maatwerkvoorzieningen WMO
Wmo - Maatwerkvoorzieningen. Voordeel € 131.000 incidenteel
Een deel van de kosten voor de Wmo Maatwerkvoorzieningen zijn ten laste van de Specifieke Uitkering voor GALA gebracht. Hierdoor is binnen het bestaande budget een incidenteel financieel voordeel van € 131.000 ontstaan. Wij stellen voor om € 131.000 via resultaatbestemming bij de jaarrekening beschikbaar te houden voor GALA. GALA is bedoeld om structurele veranderingen op gang te brengen. In 2024 is de planvorming voortgezet en zijn op enkele onderdelen al implementatiestappen gezet. De komende jaren moeten verdere aanpassingen nog plaatsvinden. Het behouden van deze middelen draagt bij aan een betere implementatie en borging van de veranderingen.
Hulpmiddelen. Voordeel € 135.000 incidenteel
Inwoners worden steeds ouder en blijven langer zelfstandig thuis wonen. Hiervoor zijn vaak hulpmiddelen nodig. Bij rolstoel- en vervoersvoorzieningen vlakken de uitgaven af. In afwachting van de verdere uitwerking van het Wmo-beleid in het tweede kwartaal van 2025 wordt het resterende overschot van € 135.000 vooralsnog als incidenteel beschouwd.
Overige verschillen. Voordeel € 31.000 incidenteel
6.6 Maatwerkdienstverlening Wmo
Hulp bij het Huishouden. Voordeel € 551.000 (€ 531.000 incidenteel/ € 20.000 structureel)
Sinds 1 januari 2024 is regionaal een nieuwe overeenkomst afgesloten voor Hulp bij het Huishouden (ZIN) op basis van een lumpsum en afrekensystematiek. Dit houdt in dat wanneer structureel meer dan 10% minder zorg wordt geleverd dan afgesproken, er een terugvordering kan plaatsvinden. In 2024 is bij meerdere leveranciers sprake van onder levering, waardoor een deel van het betaalde voorschot wordt teruggevorderd. Omdat dit het eerste jaar is van het nieuwe contract, wordt het verwachte voordeel van € 530.000 uit deze verrekening als incidenteel voordeel gemeld. Daarnaast is er een klein voordeel van € 20.000 op de Hulp bij het Huishouden via het Persoonsgebonden Budget (PGB). De uitgaven aan PGB’s nemen de laatste jaren licht af, waardoor dit voordeel als structureel kan worden aangemerkt.
Begeleiding. Nadeel € 143.000 incidenteel
Binnen de Wmo Begeleiding blijft het aantal indicaties al enkele jaren stijgen. Daarnaast hebben inwoners die begeleiding ontvangen deze zorg steeds langer nodig. Een deel van deze stijging komt door de nieuwe doelgroep Beschermd Wonen, die sinds kort deels wordt ondersteund vanuit het budget voor Begeleiding. In afwachting van het nieuwe Wmo-beleid (Q2 2025) en de aanbesteding Beschermd Wonen/Thuis wordt het nadeel van € 143.000 incidenteel gemeld. Meer duidelijkheid over de structurele financiering vanuit het Rijk voor Beschermd Wonen wordt verwacht in de Meicirculaire 2025 en de evaluatie van de afspraken uit de Centrumregeling.
Overige verschillen. Voordeel € 77.000 incidenteel
6.7 Maatwerkdienstverlening Jeugdhulp
Jeugdhulp - Regionaal budgettair kader. Nadeel € 123.000 incidenteel
Binnen het regionaal budgettair kader is een incidenteel tekort van € 123.000 ontstaan. Dit komt vooral door hogere kosten binnen JeugdzorgPlus (€ 55.000) en nagekomen kosten (€ 398.000), waaronder de afrekening van de pilot Klinq en verrekeningen met de gemeente Oss. Tegelijkertijd is een voordeel van € 330.000 behaald. Dit is te danken aan lagere uitvoeringskosten, vrijgevallen middelen binnen regionale projecten, Veilig Thuis en spoedeisende zorg (€ 118.000), en solidariteitsafspraken bij excessieve casuïstiek (€ 212.000).
Transformatiebudget 2022-2024. Voordeel € 219.000 incidenteel
Op 19 december 2024 heeft het RBO ingestemd met de afronding van het transformatieprogramma 2022-2024. De lopende projecten en plannen worden vanaf 1 januari 2025 geïntegreerd in het nieuwe regionale uitvoeringsprogramma 2024-2028. Door de afronding ontvangt de gemeente Maashorst in 2024 een restantbudget van € 228.000. Dit bedrag wordt ingezet voor het uitvoeringsprogramma 2024-2028, waarvoor in totaal € 219.000 nodig is (€ 109.000 in 2025, € 70.000 in 2026 en € 40.000 in 2027). Wij stellen voor om € 219.000 via resultaatbestemming bij de jaarrekening beschikbaar te houden voor het nieuwe regionale uitvoeringsprogramma.
Jeugdhulp -lokaal budgettair kader. Nadeel € 954.000 structureel
Het aantal jongeren dat gespecialiseerde jeugdhulp ontvangt, is in 2024 verder gestegen. In 2023 kregen 1.401 unieke jeugdigen deze hulp, in 2024 zijn dat er 1.506, een stijging van 7,5% (Bron: Dashboard RIOZ).
Naast de stijging in het aantal jongeren in de zorg, is de budgetoverschrijding van € 954.000 ook te verklaren door een toename van het aantal jeugdzorgproducten, een toename van de complexiteit van de casussen en de langere en intensievere inzet van zorg en door een verrekening vanwege het woonplaatsbeginsel.
Daarnaast neemt het aantal jeugdzorgtrajecten met verblijf af, wat kosten bespaart, maar stijgt het aantal ambulante trajecten, wat leidt tot hogere kosten. Dit is een bewuste verschuiving van zorg met verblijf naar ambulante hulp. Landelijk is dezelfde trend zichtbaar: het aantal jeugdigen in jeugdzorg stijgt en de casussen worden complexer. Zonder aanpassing van het beleid blijft het tekort structureel. Daarom wordt het huidige nadeel van € 954.000 voorlopig als structureel beschouwd.