Paragraaf bedrijfsvoering 2025

De beleidsvoornemens van de bedrijfsvoering  worden toegelicht in programma 10 Bedrijfsvoering en inkomsten. In deze paragraaf geven we nadere toelichting over onze bedrijfsvoering.  

Op basis van onze financiële verordening betreft dat de volgende onderdelen:

• de omvang, opbouw en ontwikkeling van het personeelsbestand en de loonkosten;
• de kosten van inhuur derden;
• de huisvestingskosten;
• de automatiseringskosten;
• de budgetten voor de raad, de griffie, de rekenkamer en de accountant

Daarnaast worden de volgende onderdelen toegelicht: 

• Informatiebeleid, informatieveiligheid en privacy; 
• Rechtmatigheid; 
• Frauderisico's;
• Algemene dekkingsmiddelen;
• Overhead en vennootschapsbelasting.

Cijfers 2024 zijn inclusief eventuele begrotingswijzigingen op de primitieve begroting. 

Omvang, opbouw en ontwikkeling van het personeelsbestand en de structurele loonkosten

	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Formatieve omvang personeelsbestand in FTE per einde boekjaar	471,01	473,01	**
Werkelijke bezetting personeelsbestand in FTE per einde boekjaar	424,72	469,00	**
Totale loonsom in euro's *	€35.056.943	€40.986.667	€44.595.896

* De structurele loonsom in 2023 betreft de werkelijke loonsom op basis van bezetting. De loonsom 2024 en 2025 betreft de begrote loonsom op basis van huidige formatie. De stijging van de loonsom wordt met name veroorzaakt door autonome ontwikkelingen (CAO-stijging). In de begroting 2025 is 2 miljoen opgenomen voor structurele formatie-uitbreiding . ** Het effect van de 2 miljoen structurele formatie-uitbreiding op het aantal Fte's is op dit moment nog niet duidelijk en is daarom niet opgenomen in het bovenstaande overzicht. Bovenop het genoemde structurele budget van € 44 miljoen is er tijdelijk in 2025 en 2026 een extra budget beschikbaar van € 2.000.000 per jaar.   

 

Kosten inhuur van derden

	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Kosten inhuur extern personeel	€12.080.626	€4.533.455	€2.751.184

De afname van de inhuurkosten in 2024 en 2025 wordt met name veroorzaakt doordat er in 2023 een fors aantal incidentele inhuurbudgetten gevoteerd zijn, b.v. vanwege het project huisvesting Oekraïners en de implementatie van de omgevingswet. Daarnaast was in 2023 een deel van de vacatureruimte via inhuur opgevuld. Met het toevoegen van het extra formatiebudget in 2025 verwachten wij de benodigde inhuur verder terug te dringen.  

 

Huisvestingskosten

	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Huisvestingskosten van de kantoorruimten	€1.689.506	€2.436.347	€2.104.933

De huisvestingskosten zijn vanaf 2024 gestegen door de investeringen in het gemeentehuis. De huisvestingskosten in 2025 zijn wat lager dan in de begroting 2024, doordat in dat jaar een incidenteel implementatiebudget van 365.000 euro was opgenomen.

 

ICT kosten

	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
ICT kosten	€6.184.118	€5.959.525	€6.095.903

De ICT kosten 2025 zijn na indexering in lijn met de begroting 2024. 

 

Budgetten voor raad, griffie, rekenkamer en accountant

	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Raad	€713.685	€770.168	€779.748
Griffie	€431.097	€466.026	€483.187
Rekenkamer	€32.757	€78.086	€78.086
Accountant	€105.669	€122.740	€122.740

 

Informatiebeleid

We hebben een duidelijke toekomstgerichte  visie en agenda op informatievoorziening  en digitalisering, die de ambities van de gemeente maximaal ondersteunen. 

In 2024 zijn we gestart met de implementatie van datagedreven werken door het aantrekken van data-analisten en een data-engineer. Zij hebben de opdracht het gebruik van datagedreven werken binnen de organisatie te stimuleren en inzichten te vergroten. 
 
We implementeren een nieuw digitaal startportaal. Dit startportaal wordt de efficiënte werkomgeving voor alle medewerkers waarbij alles wat nodig is (applicaties, informatie, etc) op één plek te vinden is. 
Digitaal platform voor de werkplek van de toekomst 

Informatieveiligheid & privacy

Informatieveiligheid is en blijft in de toekomst belangrijk om het vertrouwen van onze inwoners te borgen. Door de steeds verdergaande digitalisering is verantwoording hierover een randvoorwaarde voor de kwaliteit van de gehele bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie.

De VNG heeft samen met het rijk een efficiënte verantwoordingssystematiek ontwikkeld: de Eenduidige Normatiek Single Information Audit (ENSIA).
Hiervoor zijn de verantwoordingssystematieken voor de Basisregistratie Personen (BRP), Paspoortuitvoeringsregeling (PUN), Digitale persoonsidentificatie (DigiD), Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), Basisregistratie Ondergrond (BRO) en Inkomen (Suwinet) samengevoegd.
ENSIA helpt gemeenten in één keer slim verantwoording af te leggen over informatieveiligheid gebaseerd op de BIO (Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Overheid). Jaarlijks legt het College van Burgemeester en wethouders verantwoording af door middel van een ENSIA verklaring. 

Beleid en organisatie
Met het nieuwe opgestelde strategisch informatie beveiligingsbeleid is de gemeente Maashorst de komende jaren aan het werk.  ENSIA gebruiken we om ons intern te verantwoorden over de staat van informatiebeveiliging op basis van de BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid).

Continuïteit en incidenten
Continuïteit is gewaarborgd en dit wordt periodiek getest. We monitoren eventuele incidenten.

Informatiesystemen
Onze systemen voldoen aan de vereisten van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid.  

Gegevensbescherming 
De gegevensbescherming heeft een nauwe relatie met privacy. Een goede privacybescherming kan niet zonder informatiebeveiliging. Naast overlap zijn er ook aparte aandachtspunten. Voor privacy geldt dat de Privacybescherming  meer juridisch is gericht (AVG) en focust zich alleen op de vertrouwelijkheid van persoonsgegevens en compliance aan de AVG.
Voor het toezicht op privacy heeft de organisatie een (verplichte) functionaris gegevensbescherming (FG) aangesteld. Deze adviseert gevraagd en ongevraagd op privacygebied en is het verlengstuk van de landelijk toezichthouder (Autoriteit Persoonsgegevens). De FG rapporteert op jaarbasis aan de directie en stemt af met de verantwoordelijk portefeuillehouder.

Informatiebeveiliging focust meer op procedurele zaken rondom techniek en richt zich daarbij op de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van alle gegevens. 

 

Control
Binnen de gemeente Maashorst hebben we een visie op control. Deze visie is het uitgangspunt voor de invulling van control.

De basis voor control is het 'three lines' model. Dit model helpt ons om structuren en processen in kaart te brengen, die bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen en die een sterke governance en risicomanagement faciliteren.

 

Dit model is net zoals de planning en control cyclus bij de gemeente Maashorst gebaseerd op het plan, do, check en act principe. De rapportering vindt dan ook plaats in de planning en control producten van de gemeente Maashorst.

Rechtmatigheidsverantwoording
Sinds 2023 is de gemeente verplicht om in de jaarrekening een rechtmatigheidsverantwoording op te nemen. Hiermee legt het college eigenstandig verantwoording af over de naleving van de geldende wet- en regelgeving bij de totstandkoming van de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening.  Sinds 2023 geeft het college dit oordeel en stelt de accountant vast of dit oordeel klopt.

De gemeente Maashorst streeft ernaar om in de toekomst een volledige ‘In Control Statement’ op te nemen in de jaarrekening. Maar eerst richten we ons op de rechtmatigheidsverantwoording. 

In control

In control statement is een certificaat van ‘Goed Bestuur’. Er is sprake van goed bestuur als:

• de bedrijfsprocessen effectief en efficiënt zijn ingericht; we doen de goede dingen en we doen de dingen goed;
• er is sprake van een effectief besturingsmodel; er is sprake van relevante, juiste en actuele informatievoorziening zodat de planning- en controlcyclus goede handvatten biedt om te sturen;
• de relevante wet- en regelgeving wordt nageleefd.

In dat geval verklaart de 'In Control Statement' dat bedrijfsvoering op alle niveaus dusdanig op orde is, dat met redelijke mate van zekerheid kan worden gesteld dat de doelstellingen worden gerealiseerd.

Het college van burgemeester en wethouders is zich bewust van de frauderisico’s die de gemeente loopt en bespreekt dit thema periodiek. De gemeente heeft een frauderisicoanalyse opgesteld, zodat alle risico’s in beeld zijn gebracht inclusief de urgentie voor een vervolgactie. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de belangrijkste risico’s aandacht hebben en zijn ondervangen door de inrichting van de administratieve organisatie.  

De komende periode zullen de onderwerpen van de frauderisicoanalyse verder besproken worden met betrokkenen en vertaald worden in beleid voor misbruik en oneigenlijk gebruik.

Artikel 66 van het BBV verplicht gemeenten om alle kosten en opbrengsten met ingang van 2017 in te delen naar taakvelden. Daarnaast verplicht artikel 8 een overzicht op te nemen van de algemene dekkingsmiddelen. Algemene dekkingsmiddelen zijn baten en lasten die niet specifiek tot een programma behoren.  In onderstaande tabel is een specificatie opgenomen van de 'algemene dekkingsmiddelen' naar taakveld. 

Exploitatie inkomsten (x € 1000)	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
Dividend	117	83	83	83	83	83
Rente eigen vermogen/voorzieningen en renteresultaat	138	49	-308	-103	194	60
Totaal taakveld 0.5 treasury	255	131	-225	-20	277	142
Totaal taakveld 0.61 OZB woningen	7.224	7.681	8.692	8.861	9.035	9.210
Totaal taakveld 0.62 OZB niet-woningen	7.260	7.392	8.291	8.452	8.618	8.783
Totaal taakveld 0.63 Parkeebelasting	2.287	2.398	2.398	2.398	2.398	2.398
Reclamebelasting	186	214	219	219	219	219
Totaal taakveld 0.64 Belastingen overig	186	214	219	219	219	219
Totaal taakveld 0.7 Algemene uitkering	120.501	127.113	130.229	122.144	122.622	123.826
Forensenbelasting	41	34	35	35	35	35
Toeristenbelasting *	379	488	499	499	499	499
Totaal taakveld 3.4 Economische promotie	420	522	534	534	534	534
Totaal algemene dekkingsmiddelen	138.133	145.452	150.138	142.587	143.703	145.113

*  Door de komst van het AZC in Hotel Van der Valk ontvangen wij vanaf oktober 2023 t/m oktober 2026 geen toeristenbelasting van hen. Het gaat om een bedrag van circa € 50.000 per jaar. We zullen dit doorbelasten / in rekening brengen bij het COA en verwerken in een volgend product van de P&C-cyclus. Bovenstaande opbrengsten zijn inclusief de genoemde €50.000 die we doorbelasten aan het COA. 

Overhead

Om de vergelijkbaarheid tussen gemeenten te verhogen, wordt de overhead centraal begroot en verantwoord op BBV taakveld 0.4 Overhead (ondersteuning organisatie). Er zijn regels opgesteld in het BBV over welke kosten wel en niet onder de overhead geschaard worden. Dit betekent voor ons de volgende onderdelen:

• Leidinggevenden (inclusief gemeentesecretaris)
• Management- en bestuursondersteuning
• Financiën
• HR (inclusief salarisadministratie) en Juridische zaken
• Communicatie en Creatie
• Informatiemanagement, applicatie- en systeembeheer
• Informatie- en gegevensbeheer
• Facilitair
• Telefonie en receptie
• Huisvestingskosten
• ICT kosten

Berekening opslagpercentage overhead van de tarieven lokale heffingen

De overhead wordt niet toegerekend aan alle producten (m.u.v. grondexploitatie en investeringen). Voor de berekening van lokale heffingen en andere kostendekkende tarieven, dienen we extracomptabel echter wel een component overhead toe te rekenen. Dit betekent dat de overheadskosten bij lokale heffingen (afval, riool, leges) wel in de kostendekkende tarieven zijn meegenomen (extracomptabel).
De wetgever laat gemeenten redelijk vrij in de methodiek van toerekenen. Wel is het noodzakelijk om de gekozen methodiek vast te leggen in de financiële verordening van de gemeente. In de gemeente Maashorst is gekozen voor de methode van 'toerekenen op basis van personeelslasten'. De formule die hiervoor wordt gehanteerd, luidt:

Overheadkosten
totale directe personeelslasten + inhuur derden alle taakvelden exclusief overhead

De uitkomst van de gekozen methode resulteert voor 2025 in een opslagpercentage van 75,36% (81,75% in 2024). Het percentage is flink lager dan in de programmabegroting 2024 doordat vanwege de nieuwe BBV notitie Overhead diverse lasten niet meer opgenomen mogen worden onder de overhead, maar direct toegerekend moeten worden aan taakvelden waar deze betrekking op hebben. 

In de begroting 2025 worden overigens twee overheadpercentages genoemd die verschillend zijn.

1. De hierboven berekende 75,36%. Dit is het percentage opslag overhead dat toegerekend kan worden aan onze directe salarislasten per uur. Als een uurtarief dus € 60,- is dan moeten we daar € 45,22 bij optellen om de totale lasten per direct uur te bepalen. Dat zijn de directe salarislasten plus de overhead. Dat is dan in dit voorbeeld € 105,22.
2. Overheadpercentage t.o.v. totale lasten. Dit zijn de totale overheadkosten gedeeld door de totale lasten van de begroting excl. de stortingen in de reserves. Dit percentage geeft dus aan dat 11,69% van onze begrotingsuitgaven bestaat uit overhead

Het uitgangspunt in de verslaggevingsregels van het BBV is dat de werkelijke kosten moeten worden toegerekend en niet een begroot bedrag. Voor de overhead betekent dit dat dus moet worden gerekend met de werkelijke overheadlasten. De verdeelsleutel die wordt gehanteerd (75,36% in 2025) behoeft binnen het BBV niet te worden nagecalculeerd. Dit betekent dat de voorgecalculeerde verhouding wordt gehanteerd en afgezet tegen de werkelijke kosten. Eventuele budgetverschillen binnen de overhead worden in de programmarekening toegelicht in programma 10 Bedrijfsvoering.

 

Heffing Vennootschapsbelasting (Vpb)
Sinds 2016 zijn gemeenten vennootschapsbelastingplichtig. Op basis van onze inventarisatie en uitgangspunten worden de volgende activiteiten in de aangifte betrokken:

• Grondbedrijf
• Afval (reststromen en bedrijfsafval)
• Reclame-uitingen (abri's)
• Parkeren (vrijgesteld)
• Kermissen (vrijgesteld)

De aangiften hebben geleid tot de volgende fiscale resultaten:

Boekjaar	Fiscaal Resultaat (- = verlies, + = winst)
	Uden	Landerd	Totaal Maashorst
2016	€89.163	€227.775	€316.938
2017	€2.027.462	€110.052	€2.137.514
2018	€2.243.963	€845.433	€3.089.396
2019	-€596.922	€341.404	-€255.518
2020	-€78.945	-€389.488	-€468.433
2021	€2.966.985	€72.889	€2.894.096
2022	n.v.t.	n.v.t.	-€2.160.314
2023	n.v.t.	n.v.t.	*
Totaal	€6.651.706	€1.062.287	€5.553.679

* De aangifte 2023 moet nog opgesteld worden.

De komende jaren verwachten we vanwege een resterende verliescompensatie van 2,3 miljoen geen Vpb te hoeven betalen. Fiscale resultaten worden overigens heel anders berekend dan bedrijfseconomische resultaten (o.b.v. BBV), met name op basis van een fiscale beginbalans. Het is derhalve mogelijk dat het grondbedrijf bedrijfseconomisch winstgevend is, maar fiscaal gezien verlieslatend en vice versa.