Programma 6 Sociaal Domein

Onze inwoners zijn zelfredzaam. Ze doen naar vermogen mee aan de samenleving. Iedereen is anders en situaties zijn niet gelijk. Inwoners zullen op hun eigen manier moeten omgaan met de uitdagingen en kansen die het leven biedt. Incidenten en moeilijkheden horen bij het leven en kunnen in de meeste gevallen opgevangen worden door de eigen draagkracht, het netwerk en een sterke sociale basis. Hierbij is het niet altijd nodig om gespecialiseerde hulp of ondersteuning in te zetten.
In de wijken/kernen hebben we een sterke sociale basis waar de meeste hulpvragen worden opgelost. Een sterke sociale basis bestaat uit basisvoorzieningen die raken aan alle aspecten van het dagelijkse leven: ontmoeting, verenigingsleven, onderwijs, opvoeding, werk, gezondheid, wonen, bewegen, cultuur en veiligheid. Alles bij elkaar vormen die voorzieningen een vangnet van sociale contacten, hulp en ondersteuning. Ze zijn aanwezig in de wijken/kernen, zichtbaar en laagdrempelig. Iedereen kan er gebruik van maken. 

Als gemeente Maashorst sluiten we aan bij deze sociale basis en faciliteren en/of investeren we waar nodig. Een gastvrije ontmoetingsplek per wijk/kern zien wij als een belangrijke basisvoorwaarde. We bepalen samen met maatschappelijke partners, de inwoners en op basis van data welke basisvoorzieningen en preventieve programma’s in de wijk/kern nodig zijn. We houden hierbij rekening met de diversiteit van de inwoners. 

Investeren in preventie en vroegsignalering is noodzakelijk om de zelfredzaamheid van inwoners en samenleving te behouden en te voorkomen dat inwoners zwaardere ondersteuning nodig hebben of krijgen. Hierin hebben we als gemeente Maashorst met maatschappelijke partners een gedeelde verantwoordelijkheid. Preventie en vroegsignalering zijn voor ons de basis in het werken in de wijk/kern en de gespecialiseerde hulp en ondersteuning. Ontmoeten is nauw verbonden met preventie. Hoe meer inwoners elkaar ontmoeten, hoe meer netwerken ontstaan of worden uitgebreid. En hoe groter de kans dat behoeften of problemen vroegtijdig aan het licht komen. Vaak worden problemen dan al in de kiem gesmoord, en behoeften tijdig gesignaleerd. 

Tot dit taakveld behoren alle loketvoorzieningen gericht op het identificeren van eigen kracht, en het begeleiden naar de juiste vorm van individuele ondersteuning (maatwerkvoorzieningen en dienstverlening): 
•    voorlichting 
•    advisering 
•    cliëntondersteuning 
•    toegang tot eerste- en tweedelijnsvoorzieningen 
•    preventie 
•    vroegsignalering 
•    PraktijkOndersteuner Huisarts voor Jeugd (POH Jeugd). 

Onze inwoners zijn zelfredzaam. Ze doen naar vermogen mee aan de samenleving. Iedereen is anders en situaties zijn niet gelijk. Inwoners zullen op hun eigen manier moeten omgaan met de uitdagingen en kansen die het leven biedt. Incidenten en moeilijkheden horen bij het leven en kunnen in de meeste gevallen opgevangen worden door de eigen draagkracht, het netwerk en een sterke sociale basis. Hierbij is het niet altijd nodig om gespecialiseerde hulp of ondersteuning in te zetten. 
Ook met een sterke sociale basis kan het echter gebeuren dat inwoners tijdelijk of permanent gespecialiseerde hulp en ondersteuning nodig hebben op de verschillende facetten van het leven. 
Deze hulp en ondersteuning is alleen toegankelijk op basis van een indicatie die door onder meer de gemeentelijke toegang wordt afgegeven. Het gaat hierbij om hulp en ondersteuning vanuit de Wmo en de Jeugdwet. Maar ook om inzet van uitkeringen, bijzondere bijstand, armoedevoorzieningen, reïntegratietrajecten en Beschut Werk vanuit de Participatiewet en schuldhulpverlening uit de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening. 
Voor iedere inwoner hebben we als gemeente de mogelijkheid voor het inzetten van passende cliëntondersteuning. 
Inwoners, kunnen  naast de gemeentelijke toegang, ook  hun vraag stellen bij de professionals in de wijken/kernen. De professionals bekijken samen met de inwoner wat nodig is om de vraag op te lossen. Wanneer hulp en ondersteuning nodig is op basis van een indicatie volgt een warme overdracht naar de gemeentelijke toegang. 
De uitvoeringsteams worden gevormd door de consulenten Wmo, Jeugdwet, Participatie en schuldhulpverlening. De consulenten zijn vakspecialisten en ze werken systeemgericht en integraal. Zij zijn de schakel voor de inwoners naar gespecialiseerde hulpverlening, ze verlenen zelf geen hulp.  

Tot dit taakveld behoren alle inkomens- en bijstandsvoorzieningen: 
•    Inkomensvoorzieningen en loonkostensubsidies (LKS) op grond van de Participatiewet 
•    Bijzondere bijstand voor bijzondere en noodzakelijke kosten vanuit de Participatiewet
•    Geneeskundige en andere adviezen in verband met de bijstandsverlening 
•    IOAW (wet Inkomensvoorzieningen Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers) 
•    IOAZ (wet Inkomensvoorzieningen Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen) 
•    Kosten van levensonderhoud en kapitaalverstrekking voor gevestigde ondernemers uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz 2004) 
•    Kosten levensonderhoud voor startende ondernemers uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 
•    Sociale zekerheidsregelingen van het rijk, bijvoorbeeld eenmalige uitkeringen voor minima 
•    Schuldhulpverlening en vroegsignalering van schulden vanuit de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)
•    Gemeentelijk minimabeleid: regelingen gericht op maatschappelijke participatie voor inwoners die tot de doelgroep minimabeleid horen (tot 120% sociaal minimum) vanuit de Gemeentewet.

Participatiewet 
De regering wil de regelgeving en toepassing van de Participatiewet eenvoudiger en klantvriendelijker maken, met meer ruimte voor maatwerk. Het wetvoorstel “Participatiewet in Balans” wordt voorbereid. Hier willen we lokaal op aansluiten, voor zover we dat nog niet doen. 
 
Schulden en Armoedebestrijding 
We hebben als gemeente de taak om (bijzondere) bijstand, minimaregelingen en brede ondersteuning bij schuldhulpverlening te verlenen aan inwoners die het nodig hebben. Deze wettelijke taak blijven we uitvoeren. We zetten in op preventie en vroegsignalering van schulden. In onze aanpak streven we naar financiële zelfredzaamheid en zetten we ons in voor een integrale aanpak. Hierbij geven we specifiek aandacht aan kinderen in armoede. We vinden dat kinderen, ongeacht de gezinssituatie waarin ze opgroeien, alle kansen moeten krijgen om zich op sociaal, mentaal en fysiek vlak te ontwikkelen. 

Het taakveld Maatschappelijke en Arbeidsparticipatie bestaat uit 2 deeltaakvelden. Het betreft gemeentelijke taken met betrekking tot of op het gebied van: 

Wsw en Beschut Werk 
Tot dit taakveld behoren voorzieningen ter bevordering van maatschappelijke participatie, maar niet gericht op doorstromen naar arbeid: 
•    beschut werken 
•    bestaande werkverbanden sociale werkvoorziening, bestaande Wsw- en begeleid werken dienstbetrekkingen 
•    arbeidsmatige dagbesteding. 

Arbeidsparticipatie 
Hiertoe behoren alle op arbeid gerichte participatie- en re-integratievoorzieningen: 
•    re-integratie-instrumenten 
•    ondersteuning bij starten van een eigen bedrijf 
•    bepaalde vormen van tijdelijke loonkostensubsidie (voor zover ingezet als re-integratie-instrument) 
•    stimuleringsmaatregelen, waaronder de No-riskpolis 
•    loon-waardebepaling 
•    voorzieningen ter voorbereiding van een zelfstandig bestaan als startend ondernemer en ter begeleiding van startende ondernemers uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz). 

Op de arbeidsmarkt is sprake van een uitzonderlijke krapte. Dit geeft naast vele knelpunten ook kansen voor iedereen, met name voor mensen die een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Het kabinet stelt een kabinetsbrede aanpak van de krapte voor met zes acties en bijbehorende maatregelen: 
1. Stimuleren van technologie- en procesinnovatie 
2. Inzet op arbeidsaanbod
3. Verbeteren van de match 
4. Stimuleren van meer uren werken 
5. Inzet op leven lang ontwikkelen 
6. Verbeteren aansluiting initieel onderwijs en arbeidsmarkt. 

Wij gaan in Maashorst aan de slag met deze zes acties. We nemen maatregelen om krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden. Dit doen wij regionaal binnen onze arbeidsmarktregio (Noordoost Brabant Werkt, WSP) en lokaal samen met onderwijs, economie, werkgevers en overige partners (waaronder IBN). Dit vergt nog verdere uitwerking en samenwerking, zowel binnen als buiten onze organisatie. 
Toeleiding van onze brede doelgroep in de P-wet naar (reguliere) arbeid is hierbij belangrijk. Dit betekent onder meer dat wij ons bestand gaan analyseren, werkgevers (nog meer) actief gaan benaderen en gaan kijken of onze re-integratie instrumenten nog voldoende aansluiten bij de huidige ontwikkelingen binnen de arbeidsmarkt. 

Tot dit taakveld horen materiële voorzieningen en vervoers- en woondiensten voor mensen met fysieke beperkingen, die helpen om zelfstandig te kunnen functioneren (Wmo). De voorzieningen worden verstrekt op basis van een beschikking. 
•    Wmo Rolstoelen 
•    Wmo Vervoersvoorzieningen Wmo, waaronder de scootmobiel 
•    Wmo Vervoersdiensten, waaronder de Regiotaxi 
•    Wmo Woningaanpassingen 
•    Wmo Overige maatwerkvoorzieningen 
•    Wmo Eigen bijdragen 
•    Parkeerbeleid invaliden, inclusief leges. 

We zetten in op het behouden en/of vergroten van de zelfredzaamheid in de directe woonomgeving en de mate van participatie in de samenleving. Deze ambitie komt onder druk te staan vanwege schaarste bij een aantal maatwerkvoorzieningen. Daarom wordt zoveel mogelijk ingezet op het gebruik van algemene voorzieningen. We werken hierin samen met ketenpartners. We houden oog voor de individuele situatie en zorgen voor maatwerk als dat noodzakelijk is. 

Het taakveld maatwerkdienstverlening Wmo bestaat uit 2 deeltaakvelden met gemeentelijke taken met betrekking tot of op gebied van: 

Maatwerkdienstverlening Wmo 
Hiertoe behoort dienstverlening aan individuele cliënten met een beperking (fysiek/psychisch), die zelfstandig wonen en (eventueel op basis van een toekenningsbeschikking) ondersteuning nodig hebben in de vorm van: 
•    Wmo Hulp bij het Huishouden 
•    Wmo Begeleiding en Persoonlijke Verzorging 
•    Wmo Dagbesteding, waaronder de inloopfunctie GGZ 
•    Wmo Overige Maatwerkarrangementen. 
 
Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang Wmo 
Hierbij gaat het om alle opvang en beschermd wonen voorzieningen, met inbegrip van eventuele maatwerkdienstverlening en maatwerkvoorzieningen voor personen die in de opvangvoorzieningen verblijven: 
•    Wmo Beschermd Wonen 
•    Wmo Maatschappelijke- en Vrouwenopvang. 

We zien dat steeds meer inwoners gebruik maken van gespecialiseerde hulp en ondersteuning. Ook groeit de groep steeds ouder wordende inwoners. De vergrijzing speelt een grote rol in het gebruik van maatwerkvoorzieningen. Samen met een krapte op de arbeidsmarkt legt dit druk op de beschikbaarheid van Wmo-ondersteuning.
Gespecialiseerde hulp en ondersteuning die wordt geboden is gericht op herstel, ontwikkeling, stabilisering of begeleiding. De hulp en ondersteuning is altijd maatwerk. We voeren regie en zijn betrokken bij de inwoner. Er worden realistische doelen gesteld. We zijn ons daarbij bewust van de kosten, goed is goed genoeg. Dit betekent dat we vooral kijken wat de inwoner nodig heeft om zo zelfredzaam mogelijk te zijn.

De transitie en transformatie van Wmo Beschermd Wonen vindt de komende jaren plaats. Dit betekent dat inwoners met een psychische kwetsbaarheid zo veel mogelijk thuis in hun eigen gemeente wonen. Zij zijn hierbij zoveel mogelijk zelfredzaam en participeren naar vermogen. De zorg en ondersteuning die iemand nodig heeft, wordt in samenhang geboden en is ondersteunend aan herstel. Wanneer een inwoner (tijdelijk) niet zelfstandig kan wonen of het niet lukt om op eigen kracht te zorgen voor een dak boven het hoofd, zijn er voldoende passende (tijdelijke) opvangvarianten beschikbaar. De invulling wordt beschreven in de Lokale Ontwikkelagenda Opvang, ondersteuning en zorg voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid.

Het taakveld maatwerkdienstverlening Jeugdhulp bestaat uit 4 deeltaakvelden met gemeentelijke taken op het gebied van: 

Jeugdhulp zonder verblijf 
Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet (2014). Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft thuis in het eigen gezin. 
•    Jeugdhulp Begeleiding 
•    Jeugdhulp Behandeling 
•    Jeugdhulp Dagbesteding 
•    Jeugdhulp zonder Verblijf Overig.
 
Jeugdhulp met verblijf 
Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet (2014). Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft formeel niet thuis in het eigen gezin. Dit betekent dat het hier alleen om de verblijfsvormen gaat waarbij er sprake is van een overnachting. Ook verblijf in logeerhuizen, alleen tijdens weekenden of juist door de week, vallen onder jeugdhulp met verblijf. 
•    Jeugdhulp Pleegzorg 
•    Jeugdhulp Gezinsgericht 
•    Jeugdhulp met Verblijf Overig. 
 
Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ 
Dit betreft jeugdhulp die vanwege een crisissituatie verleend wordt thuis of bij een aanbieder, alle jeugdhulp die valt onder het Landelijk Transitiearrangement (LTA), en GGZ-handeling. 
•    Jeugdhulp Behandeling GGZ zonder Verblijf 
•    Jeugdhulp Crisis/LTA/GGZ-verblijf 
•    Jeugdhulp Gesloten Plaatsing. 
 
Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 
Hiertoe behoren maatregelen gericht op de opvang en het verbeteren van de veiligheid van kinderen en jeugdigen. 
•    Jeugdbescherming 
•    Jeugdreclassering. 

In de periode 2023 – 2028 wordt uitvoering gegeven aan de Landelijke Hervormingsagenda Jeugd. De Hervormingsagenda heeft als doel: verbeteren van kwaliteit en passende zorg voor kinderen en gezinnen en op lange termijn betaalbaar houden van het stelsel. Dit heeft onder andere gevolgen voor de reikwijdte en de omvang van de Jeugdwet. De hoofdlijnen zijn vastgesteld door het rijk en worden nu landelijk verder uitgewerkt. 

Voor het jeugddomein is grip krijgen op de stijgende uitgaven van gespecialiseerde jeugdhulp namelijk belangrijk. Wij gaan daarom extra investeren in preventie en vroegsignalering om de zelfredzaamheid van onze inwoners en de samenleving te behouden en te voorkomen dat inwoners professionele ondersteuning nodig hebben of krijgen. 
Opvoeden en opgroeien is niet altijd even makkelijk. Uitdagingen die horen bij het gewone opvoeden en opgroeien kunnen in de meeste gevallen opgevangen worden door de eigen draagkracht (normaliseren), het netwerk en een sterke sociale basis. Hierbij is het niet altijd nodig om gespecialiseerde hulp of ondersteuning in te zetten. In het taakveld ‘toegang’ is dit nader uitgewerkt.