Programma 1 Veiligheid

Gemeenten hebben de verantwoordelijkheid om voor hun inwoners te zorgen, in het bijzonder tijdens rampen en crises. De gemeente speelt een belangrijke rol bij het bestrijden van rampen en het beheersen van crises. Alle taken van de gemeente op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing worden Bevolkingszorg genoemd.

Ontwikkelingen regionaal
We krijgen steeds meer te maken met langdurige crises. Dit vraagt om een andere denkwijze en inzet van de organisatie. De coronacrisis, de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en de boerenprotesten hebben de afgelopen jaren aangetoond hoe kwetsbaar de maatschappij kan zijn. En hoe belangrijk het is dat de crisisorganisatie zowel lokaal, regionaal als landelijk zo optimaal mogelijk gefaciliteerd en getraind is om in buitengewone omstandigheden te kunnen blijven functioneren.  
  
De gemeente Maashorst maakt deel uit van de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord. De Veiligheidsregio is bezig met een doorontwikkeling. In 2023 is een nieuw regionaal beleidsplan in werking getreden en is het risicoprofiel geactualiseerd. 

Ontwikkelingen lokaal

Een veerkrachtige en wendbare organisatie is essentieel om ons voor te bereiden op flitsincidenten en langdurige crises. Het is echter onmogelijk om vooraf precies te weten welke incidenten of crises op ons afkomen. Dát ze komen weten we wel. Deze situaties  zijn onbekend en onverwacht waardoor de impact niet altijd goed in te schatten is. De Veiligheidsregio faciliteert en regisseert de bevolkingszorgprocessen, zodat gemeenten zich kunnen voorbereiden op het bestrijden van rampen en beheersen van crises. In 2024 gaan we verder met het professionaliseren van onze crisisorganisatie. Daarbij moeten we rekening houden met risico's die verband houden met klimaatverandering en extremer weer (hevige neerslag en overstromingen en natuurbranden als gevolg van langdurige droogte), de risico’s op (grote) branden en ongevallen en de bedreiging van de vitale en digitale infrastructuur (zoals verstoring van de energievoorziening of de gevolgen van een cyberaanval). 

Onder dit taakveld vallen o.a. openbare orde, de aanpak van ondermijning, sociale veiligheid en leefbaarheid. Wij werken aan een gemeente waarin iedereen zich veilig voelt. Dit draagt bij aan een prettige woon- en leefomgeving. We blijven actief om dit verder te verbeteren. Daarbij is het van belang dat we samen werken met onze partners in het veiligheidsveld en met inwoners. 

Prioriteitstellingen vanuit het Integraal Veiligheidsplan (IVP)
De gemeenteraad heeft in december 2022 het Integraal Veiligheidsplan (IVP) 2023-2026 vastgesteld. De prioriteiten in het IVP zijn in 2023 uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma (UVP). Het UVP geeft handen en voeten aan het Integraal Veiligheidsplan en laat zien wat we de komende jaren gaan doen om de doelen uit het IVP te halen.  

Zorg & veiligheid
Bij zorg en veiligheidsproblematiek gaat het bijvoorbeeld om woonoverlast, jeugdoverlast, huiselijk geweld, kindermishandeling of voorwaarlozing, forensische zorg en problemen veroorzaakt door personen met onbegrepen gedrag. Niet zelden speelt het gebruik van verdovende middelen hierin een rol. Het is belangrijk om vroegtijdig in te grijpen om te zorgen dat de problematiek en overlast zo klein mogelijk blijven. De afgelopen jaren zien we het aantal casussen groeien en ook in 2024 zal er intensieve inzet nodig zijn op dit onderwerp. De focus ligt op zo vroeg mogelijk signaleren en aanpakken. 

Jeugdoverlast
Enkele jaren geleden zijn we gestart met nieuwe aanpak van jeugdoverlast met de overlastsituatie als uitgangspunt. Dat betekent dat de gemeente, politie, jongerenwerk en hulpverleningsinstanties met elkaar de overlast in beeld brengen en een aanpak hiervoor maken. Daarnaast is een regisseur complexe casuïstiek jeugd aangesteld. De regisseur houdt het overzicht rondom de overlast en schakelt tijdig met de juiste partijen om de overlast tegen te gaan en regie te voeren op het uitvoeren van acties. Door deze ontwikkelingen zijn er korte lijnen met de betrokken partijen. Dit draagt eraan bij dat we overlastgevende jeugd snel in beeld hebben en acties kunnen uitzetten om ervoor te zorgen dat we criminaliteit tegengaan.  
Op dit moment hebben we jeugdoverlast beter onder controle dan voorgaande jaren. Er is beter zicht op de jeugd en door de goede samenwerking wordt snel geschakeld met elkaar en worden acties uitgezet. Hiermee proberen we de jeugdoverlast te verkleinen en te voorkomen dat jongeren afglijden naar de criminaliteit. In 2024 zetten we de aanpak voort en breiden die uit met onder andere meer mogelijkheden voor de inzet van HALT.  

Digitale veiligheid
Traditionele vormen van criminaliteit worden steeds vaker ingeruild voor digitale criminaliteit zoals cybercrime (denk aan hacken) en gedigitaliseerde criminaliteit waarbij digitale middelen worden gebruikt als middel om strafbare feiten te plegen. Omdat we steeds meer digitaal doen, is de kans ook groter dat mensen slachtoffer worden van cybercrime. Opsporing van verdachten is arbeidsintensief en vaak ook erg specialistisch. We willen vooral inzetten op het vergroten van de digitale weerbaarheid van onze inwoners en zorgen dat ons eigen huis op orde is. De inzet is echter erg beperkt omdat er op dit moment geen medewerker met kennis en kunde aanwezig is. 

Maatschappelijke onrust 
Polarisatie, extremisme en radicalisering zijn enkele vormen van maatschappelijke onrust. Tegenstellingen tussen bepaalde bevolkingsgroepen worden groter. Ook maatschappelijke ontwikkelingen spelen hierbij een rol, zoals bijvoorbeeld de toenemende asielstromen en schaarste op de woningmarkt. Het vraagt veel inzet van de gemeente om hier vroegtijdig op in te spelen en om bijvoorbeeld demonstraties goed te laten verlopen.  
Ondermijning 
De effecten van georganiseerde criminaliteit op onze samenleving, waarbij onder- en bovenwereld verweven raken, noemen we ondermijning. Criminelen maken voor illegale activiteiten gebruik van legale bedrijven en diensten in de bovenwereld. De integrale aanpak van ondermijning is gericht op het verstoren van de financiële basis van de criminaliteit. Dit doen we door intensief samen te werken met partners zoals de politie, het Openbaar Ministerie, de belastingdienst en het UWV. We zetten hierbij in op vier speerpunten:  

• zichtbaar effectieve interventies
• werken aan een weerbare overheid gebaseerd op de 'Brabantse norm weerbare overheid'
• onze samenleving weerbaar maken
• nadrukkelijk investeren in het versterken van onze informatiepositie en expertise op het gebied van ondermijning in onze gemeente. 

Verzorgingsplaatsen
We zien steeds meer vervoersbewegingen binnen het nationale en regionale beroepsgoederenvervoer. Dit heeft geleid tot een stijgend aantal ladingdiefstallen binnen onze gemeente langs het hoofdwegennet. Het maakt ook een onderliggend probleem zichtbaar: een nijpend tekort aan parkeerplaatsen voor grote voertuigen zoals vrachtwagens, bussen en LZV's. Om de ladingdiefstallen aan te pakken werkt de gemeente samen met diverse partners.  

Toezicht en handhaving
Wijkgericht werken blijft een belangrijk onderdeel van het werk van de BOA's. Maar de BOA's krijgen te maken met een steeds complexer werkveld. Waar ze vroeger vooral kleine overtredingen uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) corrigeerden, moeten ze nu ook taken overnemen die politie overgedragen heeft naar de gemeente. Denk aan het begeleiden van het toenemend aantal demonstraties en manifestaties en de controle op illegale prostitutie. Ook hebben ze een rol bij evenementen (die steeds groter worden en in aantal toenemen) waar we ook terugtrekkende bewegingen van de politie zien. Andere afdelingen van de gemeente maken ook steeds meer gebruik van de BOA’s. Denk aan de controles op afval, parkeercontroles en hulp bij sociale problemen. Kortom, het takenpakket van de BOA’s neemt elk jaar toe, waardoor zij bestaande taken en het wijkgericht werken soms onvoldoende kunnen uitvoeren.