Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

We gebruiken nieuwe methodes waarmee we de te verwachte archeologische waarden beter kunnen voorspellen dan de huidige, verouderde kaarten. Door deze actualisatie zorgen we dat we bij ontwikkelingen gerichter archeologisch onderzoek kunnen laten uitvoeren. Zo maken we het voor inwoners en ontwikkelaars makkelijker om nieuwe ontwikkelingen voor elkaar te krijgen. 

We zorgen er ook voor dat de archeologische verwachtingskaarten in het omgevingsplan verwerkt kunnen worden.   

Tijd
• Groen

Om invulling te geven aan de motie 'Ontwikkelperspectief Volkel' komen we uiterlijk begin 2025 met een voorstel hoe we hier invulling aan willen gaan geven. De kern Volkel wil, aldus de Dorpsraad Volkel, graag aan de slag met de leefbaarheid van de kern Volkel. Hiervoor bestaat al lange tijd de wens om een visie voor de kern  Volkel te maken die ingaat op leefbaarheid, woningbouw, sociale cohesie, voorzieningenniveau enzovoort. Deze wens is ook onderdeel van het Kernen-CV Volkel.

Tijd
• Oranje

Tijd (toelichting)

Om tot uitvoering van het 'Ontwikkelperspectief Volkel' te komen was budget vereist. Dit was er begin 2025 niet. Ambtelijk is daarom, in de eerste helft van 2025, onderzocht hoe het benodigde budget tot stand kon komen binnen het "nieuw-voor-oud" principe. Hieruit is een financieel voorstel voortgekomen dat aan de raad is aangeboden ter besluitvorming in raadsvergadering van 25 september 2025. In het resterende deel van 2025 (november/december) is gestart met de uitvoerende werkzaamheden voor het  'Ontwikkelperspectief Volkel'.  

We zorgen voor een goede voorlichting vanuit de frontoffice en begeleiding vanuit omgevingsadviseurs om de initiatiefnemer wegwijs te maken in de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor verbouw.

Tijd
• Groen

• We gaan vastgestelde omgevingsvisie uitwerken naar beleidsprogramma's.
• Vanuit het tijdelijk omgevingsplan bouwen we verder aan een casco-omgevingsplan (naar verwachting eind 2025 gereed) en daarna aan eerste definitief omgevingsplan, inclusief verordeningen en beleidsregels (eind 2031 moet het omgevingsplan gereed zijn).
• We gaan het  nieuwe proces ruimtelijke initiatieven implementeren, evalueren en stroomlijnen. Het verloopt straks volledig digitaal.
• We voeren toezicht en handhaving uit zoals is voorgeschreven door de in werking getreden Wet Kwaliteitsborging.
• Het anders werken heeft vorm gekregen in onder meer de Intake- en Omgevingstafel. Die gaan we verder doorontwikkelen.

Tijd
• Groen

We gaan actief aan de slag om biobased en circulair bouwen te stimuleren. In 2025 bepalen we ons ambitieniveau. Inmiddels hebben we in het  voorjaar van 2025 dit vertaald naar een duurzaamheidsakkoord (samenwerkingsovereenkomst) dat we met de corporaties hebben gesloten.

Tijd
• Groen

We sturen actief op innovatieve woningbouwinitiatieven op het gebied van levensloopbestendigheid en klimaat neutraal bouwen. We benutten kansen om circulariteit te vergroten en onze ecologische footprint te verkleinen. We zijn daarbij afhankelijk van initiatieven die we van buiten ontvangen. 

Tijd
• Groen

We willen op gepaste wijze voor ons erfgoed zorgen. Dat doen we onder andere door het inventariseren van de cultuurhistorische waarden in de gemeente, die we verwerken in digitale kaarten.  Als aanvulling op de inventarisatie en als start van het waarderen van cultuurhistorische elementen doorlopen we een participatietraject.  

We vertalen de waardering naar beleid en gaan aan de slag met de borging in het omgevingsplan. Hier starten we in Q1 mee, en dit loopt het hele jaar door.  

Daarnaast stellen we eisen op voor het aanwijzen van beeldbepalende panden in de gemeente, in verband met de mogelijkheden voor splitsing in het buitengebied. 

Een ander onderdeel van het beschermen van de cultuurhistorische waarden in de gemeente is het behouden van kerkgebouwen. Zo behouden we niet alleen een mooi aanbod van kunst en cultuur, maar faciliteren we ook herbestemming van kerken.  

Tijd
• Oranje

Tijd (toelichting)

De cultuurhistorische inventarisatie is afgerond, gedigitaliseerd en gedeeld. 

Onder de Omgevingswet valt erfgoed onder Ruimtelijke kwaliteit. Het opstellen van beleid moet worden afgestemd met het opstellen van (gebiedsgerichte) omgevingsprogramma's. Daardoor kost het opstellen van beleid meer tijd en heeft dit voor vertraging op de planning gezorgd.

Het opstellen van uitvoeringsregels voor aanwijzing van panden met cultuurhistorische of beeldbepalende waarden loopt volgens planning en wordt afgestemd met het woonbeleid vanwege de mogelijkheden voor woningsplitsing. 

Het beschermen van kerkgebouwen en facilitering van herbestemming van kerken is doorlopend en afhankelijk van het kerkgebouw. 

We gaan het geactualiseerde 'beleid huisvesting van arbeidsmigranten' vaststellen en nemen hierbij de invoering van de omgevingswet en huidige ontwikkelingen mee.

Tijd
• Groen

Op basis van het 'Beleidsprogramma wonen en zorg' (ook wel woonzorgvisie genoemd) toetsen we woningbouwinitiatieven. Daarbij zijn we afhankelijk van woningbouwinitiatieven die we (hebben) ontvangen. We sturen ook hierop met onze actieve grondpolitiek.

Tijd
• Groen

In lijn met het 'Beleidsprogramma wonen en zorg' stimuleren we actief ontwikkelende partijen om vraaggericht te ontwikkelen en te bouwen. 

Tijd
• Groen

We onderzoeken de mogelijkheden hiervoor bij het nieuwe woonbeleid. 

Tijd
• Oranje

Tijd (toelichting)

We vragen onze samenleving om input (participatie), dit kost tijd. Naar verwachting wordt het nieuwe woonbeleid in het eerste kwartaal van 2026 vastgesteld.

We volgen de ontwikkelingen op de woningmarkt om te bepalen of de huidige 'Verordening starterslening' nog steeds voldoet.

Tijd
• Groen

Bij de vorming van nieuwe plannen houden we rekening met mogelijkheden voor specifieke doelgroepen. We sturen er actief op door initiatiefnemers daarop te attenderen. In 2025 hebben we in regionaal verband een woonzorganalyse uitgevoerd en werken we toe naar een regionale woonzorgprogrammering. Hierdoor hebben we meer inzicht in de opgave.

Tijd
• Groen

We gaan de twee bestaande woonwagenlocaties uitbreiden met in totaal drie standplaatsen. De Berkendonk gaan we herinrichten. Zo gaan we nieuwe bergingen plaatsen, waar nodig beplanting toevoegen en de begrenzing van standplaatsen herzien.
Voor ’t Oliemeulen in Schaijk starten we de ruimtelijke procedure op om een standplaats te kunnen toevoegen. Om te voldoen aan de behoefte gaat de zoektocht naar een nieuwe locatie voor extra standplaatsen door.

Tijd
• Oranje

Tijd (toelichting)

Overeenkomst met woningcorporaties nog niet getekend. Daardoor start herinrichting Berkendonk later dit jaar / begin 2026. Opstarten ruimtelijke procedure 't Oliemeulen in 2026. Een potentiele locatie is ambtelijk gevonden, maar moet nog verder worden beoordeeld. 

We benutten kansen in bestaand stedelijk gebied en in bestaand vastgoed. Denk hierbij aan de gebiedsontwikkeling Kastanjeweg-Oost, herontwikkeling van de Pius X-kerk, herbestemming van het voormalige gemeentehuis in Zeeland en de gemeentewerf in Schaijk, en dergelijke.

Tijd
• Groen

We hebben al een versnellingsagenda opgesteld. Die is grotendeels uitgevoerd en waar nodig in de lijnorganisatie belegd. Jaarlijks streven we nog steeds naar het realiseren van (gemiddeld) 250 woningen (start bouw).

Tijd
• Groen

De Gebiedsvisie Centrum Zeeland is vastgesteld. In de visie staat het ontwikkelperspectief voor het centrum en is de mogelijkheid opgenomen om in het voormalige gemeentehuis woningen (in het nieuwe deel) en een zorgcentrum (in het oude deel) te ontwikkelen. We hebben daarover al gesprekken met woningcorporatie Mooiland en het Initiatief Zorgcentrum. Daarin onderzoeken we wat er in het oude gemeentehuis Zeeland mogelijk is.

Tijd
• Groen

We hebben afspraken vastgelegd in onze samenwerkingsovereenkomsten (de zogenaamde prestatieafspraken) met woningcorporaties over versnelling van woningbouw. In 2025 starten we het proces om de (meerjarige) prestatieafspraken te actualiseren.

Tijd
• Groen

Voor het zomerreces 2025 is 'Wet regie versterking volkshuisvesting' aangenomen. Deze wet schrijft voor dat bij woningbouwplannen 67% gebouwd moet worden in het betaalbare segment tot € 405.000 vrij-op-naam (VON). Dit betekent dat het complexer wordt voor een ontwikkelaar om tot een financieel haalbaar en kwalitatief goed plan te komen. Dit vraagt om duidelijke kaders en meer creativiteit in projecten. Het  is daarom nog harder nodig dat wij als gemeente actieve grondpolitiek gaan voeren.   
Onder de Omgevingswet is de bevoegdheid voor onteigening bij de gemeenteraad gelegd. De onteigening van gronden kan de gemeente als gericht instrument inzetten om de woningbouwdoelstellingen met >67% betaalbaarheid te realiseren als de markt niet tot ontwikkeling over gaat.

Tijd
• Groen

We onderzoeken de haalbaarheid van diverse locaties voor tijdelijke/flexibele huisvesting. Daar waar mogelijkheden zijn, werken we concrete plannen uit.

Tijd
• Groen

Om invulling te geven aan de motie 'Betaalbaar bouwen' komen we uiterlijk begin 2025 met een voorstel hoe we hier invulling aan willen geven. De strekking van de motie is een voorstel voor een ‘out of the box’-onderzoek naar de mogelijkheden om minimaal 10 woningen te realiseren die betaalbaar zijn voor gezinnen met één modaal inkomen.

Tijd
• Oranje

Tijd (toelichting)

De motie is vertaald naar een onderzoeksuitvraag. We hebben in het najaar 2025 de opdracht verstrekt aan een onafhankelijk bureau. Inmiddels is het onderzoek opgestart we verwachten dat het onderzoek in het eerste kwartaal 2026 gereed is.

We zetten  in op (behoud van) goede voorzieningen in de centra van de kernen. Daar reserveren we specifiek ruimte voor in de  fase van planvorming. Woningbouwontwikkelingen moeten bijdragen aan een inclusieve samenleving én ze moeten nieuwe energie en kracht geven aan bestaande wijken en kernen. Daar maken we afspraken over met de woningcorporaties. 

Tijd
• Groen